Οι πολιτικές εξελίξεις που «πάγωσαν» τις κινηματογραφικές αναμνήσεις των Eλλήνων από τον εμπορικό τουρκικό κινηματογράφο εξελίχθηκαν μ' έναν τρόπο που επιτρέπει, τουλάχιστον, τη θερμή συνεργασία των δύο λαών σε πολιτιστικό επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο που από σήμερα και μέχρι τις 8 Μαρτίου ξεκινάει στον κινηματογράφο «Τριανόν FilmCenter» της Αθήνας, η εβδομάδα «Νέου Τουρκικού Κινηματογράφου» με την προβολή δέκα ταινιών από τη γειτονική χώρα.

Αν και η παρουσία του σύγχρονου τουρκικού κινηματογράφου είναι έντονη εδώ και χρόνια στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αλλά και στο Πανόραμα της «Ε», στις προβολές του «Τριανόν» θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε μερικές από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν μετά το 1996, χρονιά ορόσημο για την εμπορική και καλλιτεχνική «άνθηση» του τουρκικού κινηματογράφου.

Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο «Ληστής» του Γιαβούζ Τουργκούλ, μια από τις εμπορικότερες ταινίες των τελευταίων χρόνων στην Τουρκία, που είδαν περισσότεροι από 2.500.000 θεατές: Λαϊκό έπος που συνδυάζει την συγκίνηση, την ανθρωπιά και την περιπέτεια, με ήρωα τον Μπαράν, θρυλικό ληστή που επιστρέφει στο χωριό του ύστερα από 36 χρόνια φυλάκισης.

Στο αφιέρωμα θα προβληθεί και η εξαιρετική ταινία του Ντερβίς Ζαΐμ «Τούμπες μέσα σε φέρετρο» μαύρη κωμωδία, με ήρωα τον Μασούν, άνεργο, άστεγο και αμετανόητο κλέφτη αυτοκινήτων, που επιβιώνει με τη βοήθεια μιας παρέας ψαράδων. Βραβευμένη σε πολλά φεστιβάλ (και στη Θεσσαλονίκη) η ταινία του Ζαΐμ συνέβαλε στην καλλιτεχνική επανεκτίμηση του τουρκικού κινηματογράφου διεθνώς.

Στην Αθήνα θα προβληθεί και το πρώτo τουρκικό φιλμ που αναφέρεται ανοιχτά στο Kουρδικό πρόβλημα. Είναι το «Ας μη σβήσει το φως» του Ρέις Τσελίκ, που προσπαθεί να πάρει ίσες αποστάσεις από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Το «Αντίο αύριο» η δεύτερη ταινία του σκηνοθέτη που θα δούμε, θεωρείται κατά κάποιον τρόπο το «Ζ» του τουρκικού κινηματογράφου. Ο σκηνοθέτης προσεγγίζει την αληθινή ιστορία της σύλληψης, καταδίκης σε θάνατο και εκτέλεσης τριών αριστερών φοιτητών στην Τουρκία του 1971, χρησιμοποιώντας: φιλμικά ντοκουμέντα της εποχής, τα πρακτικά της δίκης και μαρτυρίες δεκάδων ατόμων.

Η εβδομάδα συμπληρώνεται με τις ταινίες των: Μουσταφά Αλτιοκλάρ «Η Πόλη κάτω από τα φτερά μου» τοποθετημένη ιστορικά στο 17ο αιώνα την περίοδο της βασιλείας του αιμοσταγούς σουλτάνου Μουράτ του 4ου, Τούντς Μπασαράν «Χαρτί εξόδου», Σερντάρ Ακάρ «Στο πλοίο», φιλμ που γυρίστηκε με ελάχιστα οικονομικά μέσα με θέμα ένα παιχνίδι βίας και εξουσίας τεσσάρων ανδρών και μιας γυναίκας σ'ένα πλοίο, Μπικέτ Ιλχάν «Καϊκτσής», η ρομαντική ιστορία ενός Tούρκου κωφάλαλου ψαρά με μια Eλληνίδα τραγουδίστρια του ρεμπέτικου (η Eλληνίδα ηθοποιός Κατερίνα Μουτσάτσου), Κουντρέτ Σαμπαντσί «Αζίζε: Μια παρθένα στo Λαλέλι» με την ιστορία μιας... παρθένας πόρνης στην πιο κακόφημη συνοικία της Πόλης, Ρεχά Ερντέμ «Πιάσε τον παρά και τρέχα» αλληγορία πάνω στον πυρετό του χρήματος.

Η παρουσία του τουρκικού κινηματογράφου στην Αθήνα οφείλεται στον Μάνο Ευστρατιάδη -πρόεδρο του Ε.Κ.Κ.- και στο πρόγραμα FilmCenter 2000, που διοργανώνουν το αφιέρωμα με την υποστήριξη των υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας και Τουρκίας. Τις ταινίες επέλεξε ο κριτικός κινηματογράφου Μπάμπης Ακτσόγλου, ψυχή του «FilmCenter».

Ο σκηνοθέτης Ντερβίς Ζαΐμ μίλησε χτες για την εμπορική αλλά και καλλιτεχνική «άνθηση» του νέου τουρκικού σινεμά σε μια χώρα που το κράτος δεν χρηματοδοτεί τον κινηματογράφο, ενώ η σκηνοθέτης του «Καϊκτσή» Μπικέτ Ιλχάν, αφού είπε ότι θεωρεί την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα της, αναφέρθηκε όπως και οι υπόλοποι ομιλητές στις νέες συνθήκες που ευνοούν τη συνεργασία σε καλλιτεχνικό, αλλά και σε επίπεδο παραγωγής των κινηματογραφιστών.

Το «M ydarling Instabul» με πρωταγωνίστρια την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» του Λάκη Παπαστάθη είναι δυο από τις ταινίες που ολοκληρώθηκαν στο κλίμα της πρόσφατης ελληνοτουρκικής συνεργασίας, στο χώρο του κινηματογράφου.