Στα τέλη Αυγούστου θα έχουν ολοκληρωθεί και το «λίφτινγκ» στα 13 κτίρια και η ανάπλαση της πλατείας, υποσχέθηκε χθες ο Κώστας Λαλιώτης.

Οι σχεδιασμοί προβλέπουν αποκαθήλωση οκτώ γιγαντιαίων διαφημιστικών πινακίδων από τις οροφές και εκατοντάδων άλλων που βρίσκονται στις προσόψεις των κτιρίων γύρω από την ιστορική πλατεία, την «ψυχή» της πόλης, όπως την αποκάλεσε εύστοχα ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ.

Οι παρεμβάσεις στις όψεις των κτιρίων, που άρχισαν πριν από 10 ημέρες, αναμένεται να ολοκληρωθούν σε τρεις μήνες. Τις επόμενες εβδομάδες, πιθανότατα μετά την 25η Μαρτίου, θα τεθούν σε εφαρμογή και οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε πέντε δρόμους (Πειραιώς, Αγίου Κωνσταντίνου, Αθηνάς, Αιόλου και Πανεπιστημίου), που θα φέρουν κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω στην ευρύτερη περιοχή. Παράλληλα θα ξεκινήσει η ανάπλαση της πλατείας, που πλέον δεν θα είναι κυκλική αλλά...παραλληλόγραμμη και θα έχει επιφάνεια, μαζί με τις γύρω πεζοδρομήσεις, 15 στρέμματα, έξι περισσότερα από τα σημερινά.

Το πρόγραμμα, με προϋπολογισμό 2 δισ. δραχμές, θα υλοποιηθεί από το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ, την Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων και την «Αττικό Μετρό». Να σημειωθεί ότι η έναρξή του είχε ανακοινωθεί για το Σεπτέμβριο του 1999, αλλά, όπως παραδέχθηκε χθες ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, καθυστέρησε να ολοκληρωθεί η μελέτη και τα έργα κατασκευής του Mετρό.

«Οχι μόνον δεν υπάρχουν αντιδράσεις για το ξήλωμα των πινακίδων, αλλά έχουμε θερμή ανταπόκριση, που μας ενθαρρύνει να προχωρήσουμε και σε άλλες περιοχές, όπως οι οδοί Ακαδημίας και Πανεπιστημίου», δήλωσε ο Κώστας Λαλιώτης. Το ξήλωμα των πινακίδων ξεκίνησε από τα ιστορικά κτίρια Μπάγκειο, Μέγας Αλέξανδρος και τα γραφεία της Εθνικής Τράπεζας, ύστερα από απόφαση του Συμβουλίου Nεοτέρων Mνημείων. Ηδη η Εταιρεία Ενοποίησης έχει αρχίσει τις συζητήσεις με τους ιδιοκτήτες και τους επιχειρηματίες, για να τοποθετηθούν νέες πινακίδες, οι οποίες όμως θα πληρούν προκαθορισμένες προδιαγραφές. Ειδικά προγράμματα θα εφαρμοστούν για τις αναπλάσεις των όψεων του ναού του Αγίου Κωνσταντίνου και του κτιρίου του Εθνικού Θεάτρου.

Οι κυκλοφοριακές αλλαγές περιλαμβάνουν τα εξής:

1 Καταργείται η σημερινή κυκλική κυκλοφορία γύρω από την πλατεία Ομονοίας.

2 Μονοδρομούνται οι οδοί Πειραιώς και Αγίου Κωνσταντίνου, που θα αποτελούν πλέον ένα δίδυμο για την εξυπηρέτηση των οδηγών. Η πρώτη, στο τμήμα από το ύψος της οδού Μενάνδρου ώς την Ομόνοια, θα διαθέτει τρεις λωρίδες κυκλοφορίας με κατεύθυνση προς το κέντρο. Θα παραμείνει μία λωρίδα αντίθετης ροής αποκλειστικά για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η Αγίου Κωνσταντίνου θα έχει κατεύθυνση προς την πλατεία Καραϊσκάκη, σε όλο της το μήκος.

3 Η Αιόλου, στο τμήμα από την Ομόνοια έως τη Λυκούργου, πεζοδρομείται και θα διαμορφωθεί μία λωρίδα για την κίνηση των μέσων μαζικής μεταφοράς.

4 Αμφιδρομείται η Αιόλου, από την Πανεπιστημίου ώς τη Σταδίου και αποκτά διαχωριστική νησίδα.

5 Δημιουργούνται δύο νέοι λεωφορειόδρομοι, στην ίδια κατεύθυνση με την υπόλοιπη κυκλοφορία, στη Σωκράτους (από Αγίου Κωνσταντίνου ώς Πειραιώς) και στην Πανεπιστημίου (από Σίνα έως Πατησίων).

6 Διευρύνονται και φυτεύονται τα πεζοδρόμια της Πειραιώς και της Αγίου Κωνσταντίνου.

7 Πεζοδρομείται η οδός Ζήνωνος, από τη Δεληγιώργη έως τη Νικηφόρου.

Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ τόνισε ότι με αυτές τις παρεμβάσεις η Ομόνοια θα αναδειχθεί σε χώρο επικοινωνίας και διαταξικής αναφοράς, προαναγγέλλοντας ότι, όταν τελειώσουν τα έργα, η περιοχή αυτή, την οποία αποκάλεσε σημείο αναφοράς για την Αθήνα, θα αποτελεί έκπληξη για όλους.

Mια πλατεία που... κύκλωσε το τετράγωνο

Τετράγωνη πλατεία προέβλεπαν και οι αρχικοί σχεδιασμοί των Κλεάνθη - Σάουμπερτ για το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας. Το σωτήριο έτος 1833 θα έφερε την ονομασία «πλατεία Ανακτόρων», αφού η κατοικία των βασιλέων είχε οριστεί τότε για τα Χαυτεία.

Οι αντιδράσεις, όμως, δεν επέτρεψαν την υλοποίηση των σχεδίων, που έντεκα χρόνια αργότερα τροποποιήθηκαν. Τα ανάκτορα χωροθετούνται στον Κεραμεικό, η πλατεία περιορίζεται και αποκτά για πρώτη φορά κυκλικό σχήμα, παίρνοντας την ονομασία «πλατεία Οθωνος».

Και αυτοί οι σχεδιασμοί όμως αποδείχθηκαν «ασκήσεις επί χάρτου». Το 1849, με βασιλικό διάταγμα, η πλατεία παίρνει και πάλι ορθογώνιο σχήμα. Δέκα χρόνια αργότερα αποφασίζεται να στηθεί στο κέντρο της ο ανδριάντας του Οθωνα, απόφαση που δεν υλοποιήθηκε, αφού το 1862 γίνεται η έξωση του βασιλιά από την Ελλάδα.

Ενα χρόνο αργότερα κατατίθεται η πρόταση να ονομαστεί «πλατεία Ομονοίας», ως σύμβολο ενότητας, όπως και έγινε.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η πλατεία είναι μία από τις πιο κεντρικές και όμορφες περιοχές της Αθήνας, με μεγάλα ξενοδοχεία όπως το «Μπάγκειο» και ο «Μέγας Αλέξανδρος», με περίφημα καφενεία και κέντρα διασκέδασης.

Από παλιά η Ομόνοια ήταν σταθμός για άμαξες και το 1880 έγινε αφετηρία για τον ιπποσιδηρόδρομο. Το 1895 άρχισε να λειτουργεί ο ομώνυμος σταθμός για τη γραμμή Αθήνας-Πειραιά τού «παππού» του σημερινού Ηλεκτρικού. Ο σημερινός σταθμός εγκαινιάστηκε το 1930. Η πλατεία ήταν κυκλική και διέθετε περίπτερα για ανθοπωλεία.

Η «κάτω βόλτα» άρχισε τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Οι μεγαλύτερες αλλαγές έγιναν το 1960, οπότε περιορίστηκε η έκταση της πλατείας και κατασκευάστηκε το γνωστό σιντριβάνι. Αλλά και αυτό καταργήθηκε και στη θέση του τοποθετήθηκε το γυάλινο άγαλμα του «Δρομέα», έργο του Κ. Βαρώτσου που, λόγω των έργων του Mετρό, χρειάστηκε να μετακομίσει οριστικά στο χώρο μπροστά από το «Χίλτον».

Χ. ΤΖ.