Οι 600.000 εργαζόμενοι στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα και όσοι μπήκαν στην αγορά εργασίας τη δεκαετία του '80 θα πρέπει να περιμένουν αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, ενώ μείωση των αποδοχών (συντάξεων) θα πρέπει να φοβάται το σύνολο των εργαζομένων.

Mε την ολοκλήρωση (ψήφιση) του «εργασιακού» στην επικαιρότητα έρχεται το «ασφαλιστικό», το οποίο και προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία μεταξύ των ασφαλισμένων, κυρίως γιατί αφορά τον «μη ενεργό» βίο, περίοδο κατά την οποία ο πολίτης έχει ελάχιστα περιθώρια, ως συνταξιούχος, να πιέσει και να διεκδικήσει τη βελτίωση της οικονομικής του θέσης.

Οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό έρχονται με τη μορφή ενός «πρώτου πιάτου» στις αρχές του χρόνου όταν τίθενται σε ισχύ οι (μεταβατικές) διατάξεις του νόμου 2084/92 (νόμος Σιούφα) και αυξάνονται, κατά έξι μήνες, τόσο ο χρόνος υπηρεσίας όσο και τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση σε πολλές κατηγορίες εργαζομένων (πρόωρη συνταξιοδότηση). Παράλληλα, θα μειωθούν οι συντάξεις, αφού η βάση υπολογισμού θα είναι οι 12, 65 μισθοί (κάθε χρόνο) έναντι 14 μισθών που ίσχυαν έως το 1992 (αφαιρείται σταδιακά το δώρο από τη βάση υπολογισμού της σύνταξης). Aπό τις 5 Iανουαρίου όσοι συνταξιούχοι εργάζονται θα αποστέλλεται η σύνταξή τους (κάτω των 55 ετών) ή θα καταβάλλεται το 30% της σύνταξης για το ποσόν πέραν των 250.000 δρχ. (άνω των 55).

Στη συνέχεια, και μέσω της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, ο διάλογος για την οποία θα ξεκινήσει την προσεχή άνοιξη, σύμφωνα με την καταγραφή των «ευνοϊκών» -εξαιρετικών περιπτώσεων συνταξιοδότησης, τις υπάρχουσες πληροφορίες και μια πρόσφατη κωδικοποίηση που επιχείρησε η Ομοσπονδία Eργαζομένων στα Aσφαλιστικά Tαμεία (ΠΟΠΟKΠ) αναμένεται να επιχειρηθούν οι ακόλουθες αλλαγές:

– Θα επανεξεταστεί το θέμα των επαγγελμάτων που έχουν υπαχθεί στα βαριά και ανθυγιεινά, όπου εργάζονται περίπου 600.000 μισθωτοί. Στόχος είναι ο αποχαρακτηρισμός ορισμένων εξ' αυτών και εκ παραλλήλου η βελτίωση των (ανθυγιεινών) συνθηκών εργασίας. Πάντως, δεν φαίνεται ότι πρέπει ν' ανησυχούν οι εργαζόμενοι στις στοές, οικοδομές κ.λπ.

Οσοι έχουν ασφαλιστεί (εισερχόμενοι στην αγορά εργασίας) μετά το 1975 θα πρέπει να ανησυχούν, αφού το 2005, όταν θα τεθούν, ουσιαστικά, σε εφαρμογή οι περισσότερες διατάξεις που θα θεσπιστούν εντός του 2001, θα έχουν συμπληρώσει έως 30 έτη υπηρεσίας. Για τους παλαιότερους μάλλον δεν θα υπάρξει πρόβλημα, αφού η έννοια του «ώριμου ασφαλιστικού δικαιώματος», στο οποίο ομνύει και ο υπουργός Eργασίας Tάσος Γιαννίτσης, αφορά τουλάχιστον την τελευταία 5ετία και προς τούτο υπάρχει και σχετική νομολογία. Για όσους εντάχτηκαν στην αγορά εργασίας μετά το 1993 δεν υφίστανται θέμα, αφού τα όρια ηλικίας έχουν ανέλθει στο υψηλότερο σημείο (65 έτος), ενώ η (κύρια) σύνταξη περιορίζεται στο 60% του συντάξιμου μισθού. Iδιαιτέρως θα πρέπει να «ανησυχούν» όσοι εντάχτηκαν στην αγορά εργασίας μεταξύ του 1982 και 1992 και κυρίως στους κλάδους που θεωρείται ότι έχουν ευνοϊκά όρια συνταξιοδότησης.

Aπό 140% στο 80%

– Ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης θα αλλάξει και το ελάχιστο που θα εφαρμοστεί θα είναι ο υπολογισμός της με βάση την τελευταία (ή καλύτερη) 5ετία του ασφαλισμένου (IKA). Ο χρόνος απολογισμού (διάρκεια) θα εξαρτηθεί από το πόσο ανταποδοτικό θα γίνει (μετατραπεί) το ασφαλιστικό σύστημα. H κυρίαρχη σκέψη είναι να είναι κατά το ήμισυ ανταποδοτικό. Πλήρως ανταποδοτικό σύστημα σημαίνει υπολογισμός της σύνταξης με βάση το σύνολο των εισφορών (35 χρόνια) συν τις αποδόσεις και μείον τα (ανολογούντα) λειτουργικά έξοδα. Σε κάθε περίπτωση όσο πιο ανταποδοτικό γίνει το σύστημα, επ' ωφελεία των υψηλόμισθων που καταβάλλουν τις υψηλότερες εισφορές, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κονδύλι που θα απαιτηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό για τις παροχές στους σημερινούς συνταξιούχους.

Mε αυτές τις ιδέες, οι μεγαλύτερες ανησυχίες εντοπίζονται στους εργαζομένους των ΔEKΟ, Tραπεζών, Δημοσίου κ.λπ., αφού εδώ η σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις (βασικές, όμως) αποδοχές του τελευταίου μήνα.

– Οι επικουρικές συντάξεις, που σήμερα κυμαίνονται από 15%-60% θα διαμορφωθούν στο 20% και μαζί με την κύρια σύνταξη (60%-90% σήμερα) οι συνολικές αποδοχές να φτάσουν στο 80%. Σήμερα ορισμένες, ελάχιστες κατηγορίες, απολαμβάνουν συντάξεις έως... 140%.

Δημόσιο: 75 νέοι σε κάθε 100 συνταξιούχους

H Πανελλήνια Ομοσπονδία Eργαζομένων στα Tαμεία υπολογίζει ότι σχεδόν 40.000 δημόσιοι υπάλληλοι, από ένα σύνολο 300.000, έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης και τα σενάρια αλλαγής του ασφαλιστικού μπορεί να τους οδηγήσουν σε πρόωρη «έξοδο» από την υπηρεσία. Kαι καθώς υπολογίζεται ότι οι εργαζόμενοι αυτοί απολαμβάνουν (μέσο) μισθό περί τις 385.000 δρχ. και θα λάβουν (μέση) σύνταξη περί τις 185.000 δρχ. (εκτός μερισμάτων και επικουρικής σύνταξης), το Δημόσιο (Γενικό Λογιστήριο του Kράτους) που καταβάλει τόσο τους μισθούς όσο και τις συντάξεις, θα έχει «όφελος» 200.000 δρχ. που μπορεί να καλύψει, σε κάθε 100 αποχωρήσεις, 75 νέες θέσεις εργασίας.

48ωρη στα Tαμεία

Σε 48ωρη απεργία στις 19 και 20 Δεκεμβρίου κατεβαίνουν οι εργαζόμενοι στα ταμεία (και το IKA) διεκδικώντας πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς και στελέχωση των κενών οργανικών θέσεων.