Ξέσπασε χθες η λαϊκή οργή εναντίον του καθεστώτος Μιλόσεβιτς, καθώς δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτών πλημμύρισαν το κέντρο της πρωτεύουσας, κατέλαβαν με τη βία και πυρπόλησαν τη Βουλή και το κτίριο της σερβικής τηλεόρασης, υπό το βλέμμα αστυνομικών που ενώθηκαν μαζί τους, ενώ το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα απείλησε να αιματοκυλήσει τις διαδηλώσεις. Οι εξελίξεις φυσικά εξανέμισαν κάθε πιθανότητα να συναντηθούν στη Μόσχα ο πρόεδρος Μιλόσεβιτς και ο αντίπαλός του στις προεδρικές εκλογές, Βόισλαβ Κοστούνιτσα, ο οποίος δήλωσε ότι δεν θα μεταβεί στη ρωσική πρωτεύουσα.

Η διαδήλωση είχε προαναγγείλει τον ξεσηκωμό, απευθύνοντας τελεσίγραφο στον Μιλόσεβιτς να αναγνωρίσει τη νίκη του Κοστούνιτσα, ως το απόγευμα, οπότε θα άρχιζε την τελική της διαδήλωση για την καθαίρεση του Γιουγκοσλάβου προέδρου.

Tο τελεσίγραφο

Το τελεσίγραφο εξέπνευσε χωρίς καμιά δήλωση από πλευράς καθεστώτος. Στην πλατεία Δημοκρατίας, κοντά στη Βουλή, είχαν συγκεντρωθεί περίπου 300.000 διαδηλωτές. Αρχισαν πορεία προς την πλατεία Τεράσιγε και όταν έφτασαν μπροστά στη Βουλή επιχείρησαν να μπουν στο κτίριο. Οι αστυνομικοί πρόβαλαν χαλαρή αντίσταση ρίχνοντας τρία δακρυγόνα. Οι διαδηλωτές μπήκαν στο κτίριο, ενώ οι αστυνομικοί πέταξαν τα κράνη τους και ενώθηκαν με το λαό. Υστερα από λίγο, τζάμια έσπασαν και στα παράθυρα εμφανίστηκαν διαδηλωτές με σερβικές σημαίες. Φώναζαν συνθήματα και πετούσαν φωτογραφίες του Μιλόσεβιτς και έγγραφα. Υστερα καπνοί βγήκαν από τα παράθυρα και υψώθηκαν στον ουρανό. Οι αστυνομικοί σήκωσαν ψηλά τα αυτόματά τους και, επιδεικτικά, τα αφόπλισαν.

Το πλήθος προχώρησε προς τη σερβική τηλεόραση. Στο δρόμο συναντήθηκαν με έξι τζιπ της αστυνομίας, γεμάτα αστυνομικούς των ειδικών δυνάμεων. Οι αστυνομικοί πέταξαν τα κράνη τους και τις αντιασφυξιογόνες μάσκες και χαιρέτισαν το εξεγερμένο πλήθος. Στην είσοδο του κτιρίου της σερβικής τηλεόρασης οι αστυνομικοί φρουροί ενώθηκαν πάλι με τους εξεγερμένους πολίτες. Τα παράθυρα του κτιρίου έσπασαν και πυκνοί καπνοί βγήκαν από μέσα. Στις επτά ώρα Ελλάδας, περίπου, η σερβική τηλεόραση σίγησε. Οι διαδηλωτές ανέτρεψαν και πυρπόλησαν τουλάχιστον τέσσερα αυτοκίνητα της αστυνομίας. Επτά αυτοκίνητα φλέγονταν χθες το βράδυ πίσω από τη Βουλή.

Τουλάχιστον 30 άτομα είχαν τραυματιστεί ως χθες το βράδυ, μερικά από σφαίρες. Μεταξύ των τραυματιών ήταν και Ελληνας δημοσιογράφος, η ταυτότητα του οποίου δεν έγινε γνωστή, και ο οποίος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε επέμβαση. Οι διαδηλωτές μετέφεραν δύο αστυνομικούς τραυματίες στα νοσοκομεία.

«Θα αντισταθούμε»

Η τηλεόραση της κυβερνητικής εφημερίδας «Πολίτικα» ήταν η μόνη που μετέδιδε πρόγραμμα, αλλά τα στελέχη της την εγκατέλειψαν. Ο τηλεοπτικός σταθμός «Στούντιο Β», τον οποίο προσφάτως η κυβέρνηση είχε θέσει υπό έλεγχο, ανακοίνωσε ότι είναι πάλι στη διάθεση της αντιπολίτευσης και κάλεσε τους επαγγελματίες δημοσιογράφους του να γυρίσουν στις θέσεις τους.

Το βράδυ ήρθε και η αντίδραση του καθεστώτος. Το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα έστειλε στο επίσημο πρακτορείο «Τανγιούγκ» ανακοίνωση με την οποία τονίζει ότι «θα αντισταθεί στη βία και στην καταστροφή με όλες του τις δυνάμεις, σε όλους τους κρατικούς θεσμούς». Ο υπαινιγμός για τη χρήση στρατού και αστυνομίας ήταν σαφής. Αλλά, ενώ ο Κοστούνιτσα διαβεβαίωνε τους διαδηλωτές ότι ο Μιλόσεβιτς είχε εγκαταλείψει το σπίτι του και δεν υπήρχε λόγος να πάνε εκεί οι διαδηλωτές, η ηγεσία της αστυνομίας ζήτησε «άσυλο» στις έδρες των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

(Ασοσιέιτεντ, Γαλλικό, ΑΠΕ)

Mε όλα τα σενάρια ανοιχτά

Υπερβολική αισιοδοξία; Προσπάθεια να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση; Αποκοπή από την πραγματικότητα; Παγίδα της Δύσης; Οποια και αν είναι η εξήγηση για την απόφαση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, γεγονός είναι ότι βγαίνει χαμένος. Και αυτό παρ' όλο ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να περιορίσει τις κινήσεις των αντιπάλων του, να παραπλανήσει το λαό, ακόμη και να τον εκφοβίσει. Ισως πάλι να πίστευε πως το τέχνασμα να μην υποβάλει την παραίτησή του και επομένως να μείνει στην εξουσία μέχρι το τέλος της προεδρικής του θητείας τον ερχόμενο Ιούλιο, αποτελούσε ασφαλιστική δικλίδα. Οι εξελίξεις όμως στη Γιουγκοσλαβία είναι απρόβλεπτες, όπως δείχνουν τα τελευταία γεγονότα. Ετσι ο Μιλόσεβιτς δεν έχει άλλη λύση παρά να επαναλάβει τον εαυτό του, να προχωρήσει στα άκρα. Να επιδιώξει να διατηρήσει την εξουσία μέχρι την τελευταιά στιγμή και όταν βρεθεί στο χείλος της αβύσσου να καταβάλει έναν ύστατο ελιγμό. Υπάρχουν όμως περιθώρια για κάτι τέτοιο;

Η όποια απάντηση είναι παρακινδυνευμένη, δεδομένου ότι, ανεξάρτητα από την κρατούσα κατάσταση στους δρόμους του Βελιγραδίου, το παιχνίδι παίζεται στο στενό κύκλο του οικογενειακού του περιβάλλοντος και στους κόλπους του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας, απ' όπου η διαρροή πληροφοριών είναι μάλλον αδύνατη. Υπ' αυτές τις συνθήκες, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν και σενάρια να εξεταστούν. Θα μπορούσαμε μάλιστα να αναζητούσαμε πρόσφατα ιστορικά προηγούμενα.

Πρώτα πρώτα, το πιο πρόσφατο του Περού. Σ' αυτή την περίπτωση ο Μιλόσεβιτς, ως άλλος Φουτζιμόρι, θα μπορούσε να αποδεχθεί την ήττα του έστω και την ύστατη στιγμή και να παραδώσει την εξουσία στον Κοστούνιτσα. Εχει αποδείξει όμως ότι δεν είναι του χαρακτήρα του να αποδέχεται την ήττα του και αντιδρά μάλλον βίαια. Σ' αυτή την περίπτωση, αν η λαϊκή εξέγερση συμπαρασύρει και τα στηρίγματα του Σλόμπονταν και της γυναίκας του Μίρα στο στρατό και τις δυνάμεις ασφαλεία, το ζεύγος Μιλόσεβιτς θα μπορούσε να έχει την τύχη του Τσαουσέσκου και της γυναίκας του Ελενας. Αν όμως στρατός και δυνάμεις ασφαλείας μείνουν πιστές στους Μιλόσεβιτς μέχρι τέλους θα έχουμε μάλλον αντιγραφή της σφαγής στην Τιέν Αν Μεν. Δυστυχώς μάλιστα η προειδοποίηση του Σοσιαλιστικού Kόμματος ότι «θα πολεμήσει με όλες του τις δυνάμεις, σε όλους του κρατικούς θεσμούς εναντίον της βίας και της καταστροφής» προϊδεάζει για το επικείμενο λουτρό αίματος. Μόνο που θα είναι άσκοπο ακόμη και για τον Μιλόσεβιτς, γιατί απλώς θα καθυστερήσει την πτώση του, αφού από λαοπρόβλητος ηγέτης θα καταστεί μισητός ακόμη και για τους ελάχιστους οπαδούς του.

ΜΟ-Σ