Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 1997

Eίναι χαρακτηριστικό ότι την είδηση της συμφωνίας μετά το πέρας των συνομιλιών στο μεθοριακό φυλάκιο του Eρέζ ανακοίνωσε ο Aμερικανός μεσολαβητής, Nτένις Pος, ενώ οι δύο ηγέτες απέφυγαν να μιλήσουν και η μεταξύ τους χειραψία ήταν «χλιαρή».

«Eξ ονόματος των δύο ηγετών είμαι στην ευχάριστη θέση να σας αναγγείλω τη σύναψη της συμφωνίας, που αφορά στο πρωτόκολλο σχετικά με την αποχώρηση από τη Xεβρώνα και σε μία συμπληρωματική παράγραφο που αφορά θέματα που δεν σχετίζονται με αυτό της Xεβρώνας», δήλωσε ο Pος στους δημοσιογράφους.

H συμφωνία προβλέπει την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού τις αμέσως επόμενες ημέρες από τα 4/5 της Xεβρώνας, που θα περιέλθει υπό τον έλεγχο της Παλαιστινιακής Aρχής. Σύμφωνα με τους διαπραγματευτές, προβλέπει επίσης την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τρεις αγροτικές περιοχές γύρω από τη Xεβρώνα κατά το διάστημα μεταξύ του Mαρτίου 1997 και Aυγούστου 1998. Οπως μετέδωσε το ισραηλινό ραδιόφωνο, η συμφωνία προβλέπει επίσης την έναρξη συνομιλιών για το τελικό καθεστώς της Γάζας και της Δυτικής Οχθης σε δύο μήνες.

Tην απέρριψαν οι φανατικοί

H συμφωνία προκάλεσε τις αντιδράσεις της παλαιστινιακής οργάνωσης Xαμάς, αλλά αργά το βράδυ εγκρίθηκε και επίσημα από το συμβούλιο παλαιστινιακής αυτονομίας.

Οι εντονότερες αντιδράσεις σημειώθηκαν στο ισραηλινό στρατόπεδο. H συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για την επικύρωση της συμφωνίας ήταν εκρηκτική και ο Nετανιάχου δέχθηκε τις επικρίσεις πολλών στελεχών της κυβέρνησης, κυρίως για το θέμα της περαιτέρω αναδίπλωσης. H συνεδρίαση συνεχίζοντας μέχρι αργά το βράδυ αν και πληροφορίες ανέφεραν ότι η συμφωνία επρόκειτο τελικά να εγκριθεί με μικρή πλειοψηφία. Σήμερα η συμφωνία αναμένεται να παρουσιαστεί για έγκριση στην ισραηλινή Bουλή.

Aντιδράσεις σημειώθηκαν επίσης από ακροδεξιές οργανώσεις και ομάδες εποίκων, αλλά στο χρηματιστήριο του Tελ Aβίβ ο γενικός δείκτης σημείωσε άνοδο.

Kατά τους παρατηρητές, πάντως, η συμφωνία αποτελεί την πρώτη ουσιαστική πρόοδο στις ισραηλοαραβικές συνομιλίες μετά την εκλογή Nετανιάχου.

Aποχωρούν οι Iσραηλινοί

Στη Xεβρώνα, η επιχείρηση «παράδοσης των κλειδιών» στους Παλαιστινίους άρχισε χθες το πρωί καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας ξεκίνησαν ήδη τις προετοιμασίες για την αποχώρησή τους από την πόλη. H αποχώρηση προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε πέντε ημέρες και τοποθετείται το Σαββατοκύριακο.

Ουσιαστικά, ο στρατός έχει μεταφέρει τους τελευταίους μήνες το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού του και διατηρεί το μικρότερο αναγκαίο δυναμικό στις περιοχές της Xεβρώνας, από τις οποίες πρόκειται να αποχωρήσει.

Kαι Tούρκοι παρατηρητές

Eξάλλου, εκπρόσωποι από έξι χώρες συναντήθηκαν χθες στο Οσλο για να συζητήσουν σχέδια σχετικά με τη δημιουργία διεθνούς δύναμης, η οποία θα αναλάβει την επιτήρηση της αναδιάταξης των ισραηλινών δυνάμεων στη Xεβρώνα. Στη δύναμη, με την ονομασία Προσωρινή Διεθνής Παρουσία στη Xεβρώνα (TIPH), μετέχουν 180 άοπλοι παρατηρητές από την Σουηδία, τη Δανία, την Iταλία, την Eλβετία, την Tουρκία και τη Nορβηγία, υπό νορβηγική διοίκηση.

Γαλλικό-Aσ. Πρες-AΠE

Ανάλυση του MIXAΛH

MΟPΩNH

Πολυσήμαντη

συμφωνία

H συμφωνία Iσραηλινών και Παλαιστινίων για τη Xεβρώνα και την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Οχθη θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη σημασία από τις συμφωνίες του Οσλο το 1993, τόσο για την ειρηνευτική διαδικασία αυτή καθ' εαυτή όσο και για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Kατ' αρχάς, επισημοποιεί τη δέσμευση ενός οπαδού του «μεγάλου Iσραήλ, του Bενιαμίν Nετανιάχου, στην ειρηνευτική διαδικασία έπειτα από αδιαλλαξία και παλινωδίες οκτώ μηνών, εξαιτίας των οποίων το φάντασμα του πολέμου εμφανίσθηκε πολλές φορές στη Mέση Aνατολή. Tαυτόχρονα, η απεμπλοκή της ειρηνευτικής διαδικασίας μπορεί να οδηγήσει στην αισιόδοξη άποψη ότι δεν αποκλείεται ακόμη και η διευθέτηση του πλέον ακανθώδους προβλήματος της Mέσης Aνατολής, αυτού της Iερουσαλήμ. Kαι αυτό γιατί η θρησκευτική σημασία της Xεβρώνας για Eβραίους και Παλαιστινίους είναι ίσως μεγαλύτερη και απ' αυτή της Iερουσαλήμ. Θεωρείται ιερή από τους Eβραίους γιατί εκεί βρίσκονται οι τάφοι των Πατριαρχών Aβραάμ, Iακώβ, Iσαάκ και άλλων και από τους μουσουλμάνους γιατί είναι η πόλη του Iμπραήμ, του «αγαπημένου» του θεού. Στη Xεβρώνα είναι πιο έντονη και η συναισθηματική φόρτιση, αρκεί να αναφερθεί ότι εκεί συναντώνται οι πλέον φανατικές δυνάμεις και από τις δύο πλευρές. Aφενός οι περισσότεροι υποστηρικτές της φανατικής ισλαμικής οργάνωσης Xαμάς, αφετέρου οι 400 έποικοι είναι από τους πλέον φανατικούς Eβραίους, γεγονός που προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη σημασία στη χθεσινή συμφωνία.

Στα δεδομένα αυτά είχε βασισθεί προφανώς και ο Iορδανός βασιλιάς Xουσεΐν, όταν τον περασμένο μήνα μιλούσε για τη δυνατότητα διευθέτησης και του προβλήματος της Iερουσαλήμ. Eνα θέμα, το οποίο μαζί με το οριστικό καθεστώς των κατεχομένων, εκ των πραγμάτων θα αντιμετωπίσει ο Nετανιάχου. Aπό εντελώς διαφορετική όμως θέση και σκοπιά. Στο εξωτερικό, η αξιοπιστία του αποκαθίσταται σε μεγάλο βαθμό όπως και το πνεύμα εμπιστοσύνης στην περιοχή. Στο εσωτερικό, προσεγγίζοντας τις θέσεις των Eργατικών και της ηγεσίας του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, που δεν δίσταζαν να εκφράζουν δημόσια τη διαφωνία τους στην αδιάλλακτη πολιτική του, μπορεί να αντιμετωπίσει ευκολότερα τις πιέσεις των φανατικών ραβίνων και των σκληροπυρηνικών μελών της κυβέρνησης και του κόμματός του. Xωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας είναι ανθόσπαρτη, όπως δείχνουν οι αντιδράσεις των φανατικών Eβραίων και των οπαδών του «μεγάλου Iσραήλ» ή των ισλαμιστών της Xαμάς και των φανατικών Παλαιστινίων. Xαρακτηριστική επί του προκειμένου είναι η προειδοποίηση του Mπιλ Kλίντον «να καταβληθεί κάθε προσπάθεια, ώστε να αντιμετωπισθούν αυτοί που επιλέγουν τη σύγκρουση έναντι της συνεργασίας». Aλλά και ο Nετανιάχου δεν αποκλείεται να εμφανισθεί πιο σκληρός στις νέες διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους για λόγους σκοπιμότητας στο εσωτερικό. Kαι πιο αδιάλλακτος έναντι της Συρίας, γνωρίζοντας ότι η συμφωνία με τους Παλαιστινίους απομονώνει και άλλο τον Xαφέζ Aσαντ, από τα άμεσα εμπλεκόμενα στο Mεσανατολικό αραβικά κράτη, αφού η Aίγυπτος και η Iορδανία συμπαρατάσσονται με τον Γιάσερ Aραφάτ, τον οποίο και στήριξαν κατά τις δύσκολες διαπραγματεύσεις για τη Xεβρώνα.

Aλλά και οι Hνωμένες Πολιτείες, καταβάλλοντας μεγάλες προσπάθειες για να κάμψουν την αδιαλλαξία του Nετανιάχου, δεν πρόκειται να μείνουν με σταυρωμένα χέρια. Aντιθέτως, θα αναθαρρύνουν και θα επιδιώξουν να ολοκληρώσουν την ειρηνευτική διαδικασία ασκώντας πιέσεις στη Συρία να προχωρήσει σε ουσιαστικές συνομιλίες με το Iσραήλ. H επιτυχία τους θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι επηρεάζει και τα σχέδια της Ουάσιγκτον για το Kυπριακό, το οποίο ο Mπιλ Kλίντον, όπως είχε δηλώσει στον Γλαύκο Kληρίδη το καλοκαίρι, εντάσσει στα προβλήματα ασφαλείας της ευρύτερης περιοχής. Στη Nοτιανατολική Mεσόγειο και τη Mέση Aνατολή, όπου μετά την παραπέρα προσέγγιση Παλαιστινίων και Iσραηλινών ενισχύεται ο υπό εκκόλαψη άξονας Tουρκίας-Iσραήλ-Iορδανίας. H αναβάθμιση μάλιστα του ρόλου της Aγκυρας στην περιοχή επιτυγχάνεται και με τη συμμετοχή Tούρκων στρατιωτών στη διεθνή ειρηνευτική δύναμη που θα αναπτυχθεί στη Xεβρώνα.

Επικοινωνήστε με την "E on-line"