ΑΝΕΜΟΔΕΙΚΤΗΣ (09-09-99)

Καθώς περνούν οι ώρες και η διαμόρφωση της γενικής εικόνας των επιπτώσεων του προχθεσινού σεισμού τείνει να ολοκληρωθεί, αρχίζουν και προκύπτουν συμπεράσματα για ευθύνες της πολιτείας, αλλά και των ιδιωτών, που σίγουρα δεν είναι «του παρόντος», όταν έχεις δυστυχώς ακόμη δεκάδες αγνοούμενους, κάτω από τα ερείπια, η σωτηρία των οποίων προέχει, αλλά οπωσδήποτε αποτελούν την ουσία του προβλήματος και πρέπει επιτέλους «κάτι να γίνει», αν θέλουμε κάθε φορά που θα χτυπάει ο Εγκέλαδος (κι από ό,τι καταλαβαίνουμε πια, θα «χτυπάει»...) να μην εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για το «μη χειρότερα» στον Θεό και την τύχη...

Η εισαγγελική παρέμβαση για «κατ' επείγουσα έρευνα» που διατάχθηκε από τον κ. Κολιοκώστα, στις περιπτώσεις των καταρρεύσεων κτιρίων έχει φυσικά κάποια «λογική» (στην Ελλάδα, άλλωστε, όλα τα «φαινόμενα» - από τα φυσικά, μέχρι την... οικονομική διαχείριση αναπόφευκτα σε κάποια στιγμή αποτελούν αντικείμενο εισαγγελικής έρευνας!) και αναμφισβήτητα λειτουργεί «εκτονωτικά» στην οργή που αισθάνονται οι πολίτες για την προχειρότητα και τον πλημμελή έλεγχο από πλευράς πολιτείας... πριν γίνει το κακό, αλλά σίγουρα δεν αρκεί!

Κι όχι μόνο επειδή ακόμη δεν έχουμε δει ποια είναι τ' αποτελέσματα ανάλογων εισαγγελικών παρεμβάσεων, λόγου χάρη για τις καταρρεύσεις κτιρίων στον μεγάλο σεισμό του Αιγίου το 1995 (ακόμη να... «ολοκληρωθεί ο φάκελος»;) αλλά επειδή η πείρα μας δείχνει πως ακόμη και στις περιπτώσεις που κάποιες έρευνες καταλήγουν σε καταλογισμό ευθυνών και κολασμό, το μέτρο ως αποτρεπτικός παράγων για να μην επαναληφθούν εγκληματικές παραλείψεις, χάριν του κέρδους, διαρκεί όσο και τα... θαύματα - σκάρτες τρεις μέρες.

Κάποιες από τις πολυκατοικίες που κατέρρευσαν, είχαν παρουσιάσει προβλήματα και στους σεισμούς του '81, και (υποτίθεται...) «ενισχύθηκαν» αποτελεσματικά με τσιμεντενέσεις και άλλες «πατέντες» - το πόσο ουσιαστικά προσαρμόσθηκαν με τις αντισεισμικές ανάγκες, το είδαμε, όλοι με την αγωνία στην ψυχή στις τηλεοπτικές μας οθόνες. Και, βέβαια, για τα εργοστάσια που γκρεμίσθηκαν σαν τραπουλόχαρτα, κάποιες «αρμόδιες» υπηρεσίες είχαν εκδόσει τις άδειες οικοδομής ή επέκτασης, κάποιες υπηρεσίες που ήξεραν πως τα μεγαθήρια αυτά (που υποτίθεται πως και ως «χώροι εργασίας» πρέπει να πληρούν αυστηρότερες προδιαγραφές ασφαλείας!) χτίζονταν πάνω σε παρανόμως (αλλά και γι' αυτό... «αγρόν ηγόρασαν»!) μπαζωμένα ρέματα, σε εδάφη εκ των πραγμάτων σαθρά και επικίνδυνα!

Οι εικόνες από τα ελικόπτερα των τηλεοπτικών σταθμών, πείθουν και τον αδαέστερο εξ ημών πως το εργοστάσιο της «Ρικομέξ» ας πούμε, κυριολεκτικά «κρεμόταν» στην άκρη ενός μπαζωμένου ρέματος, που κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα έπρεπε να έχει δώσει άδεια ανέγερσης - κι όμως το κτίσμα «σηκώθηκε» και λειτούργησε επί σειράν ετών. Μέχρι να 'ρθει η «στιγμή» - που με περίσσεια ευκολία και για να διασκεδάσουμε τις εντυπώσεις, αποκαλούμε «κακιά»!

Κάποιος ειδικός (του ΤΕΕ, μάλλον) έλεγε χθες σε κάποιο ραδιόφωνο πως μπορείς να χτίσεις οίκημα σε οποιοδήποτε έδαφος -ακόμη και σε λάσπη!- αρκεί φυσικά να κάνεις τέτοιες (ακριβές και τεχνικά πολύπλοκες) θεμελιώσεις, που να εξασφαλίζουν την αντοχή του κτιρίου. Κι ελπίζουμε οι έρευνες που θα ακολουθήσουν, όχι μόνο να αποκαλύψουν αν στις συγκεκριμένες περιπτώσεις των (πολύ περισσότερων απ' ό,τι αρχικά φάνηκε...) προχθεσινών καταρρεύσεων είχαν τηρηθεί οι απαραίτητες διαδικασίες, αλλά κάποιοι εγκληματικά ανεύθυνοι (από τους ιδιοκτήτες και τους κατασκευαστές, μέχρι εκείνους που έδωσαν άδειες!) να πάνε φυλακή - αλλιώς, σε κάθε καταστροφή μοιραία θα περιοριζόμαστε στο να 'μαστε «στο ίδιο έργο θεατές»! Μέχρι πότε;

Κοινή διαπίστωση πως ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε αποτελεσματικά από την πρώτη στιγμή, και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες (κι άρχισαν κιόλας τα πρώτα «επείγοντα» να υλοποιούνται με πολύ απλές διαδικασίες...) είναι ουσιαστικά, και για τους απλούς πολίτες που υπέστησαν ζημιές τα σπίτια τους (καταλύματα σε ξενοδοχεία και δημόσια κτίρια, άμεση παροχή οικονομικής βοήθειας για επισκευές ή εξαρχής οικοδόμηση κατεστραμμένων σπιτιών δωρεάν το 1/3 της αξίας, και το υπόλοιπο με 15ετή άτοκα δάνεια κ.λπ) αλλά και για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους σε αυτές που θα πάρει καιρό να ξαναλειτουργήσουν. Καλό σημάδι...

Οι γκρίνιες κατοίκων και αρχών συγκεκριμένων περιοχών πως η πολιτεία τους «παραμέλησε», μπορεί μεν να δικαιολογούνται, λόγω ψυχολογικού κλίματος, προκειμένου γι' ανθρώπους που ζουν δραματικά τις επιπτώσεις του σεισμού (Ζεφύρι, Μενίδι, Νέα Ιωνία κ.λπ.), αλλά βεβαίως όταν έχεις 100 ανθρώπους παγιδευμένους κάτω από τόννους ερειπίων και δίνεις μάχη με τον χρόνο για να σώσεις ζωές, η επιλογή προτεραιοτήτων είναι κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη...

Θα 'πρεπε, πάντως, η πολιτεία να εξετάσει το ενδεχόμενο -ιδίως μετά τις συγκεκριμένες ανάγκες που ανέκυψαν με τους πρόσφατους σεισμούς στην Καλαμάτα, το Αίγιο, την Κοζάνη και τα Γρεβενά- δημιουργίας ενός «στοκ» από έτοιμα «προκάτ» ή λυόμενα σπίτια (κάποιες εταιρίες έκαναν πολύ καλή δουλειά για τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν από τους προαναφερθέντες σεισμούς) ώστε σε -ο μη γένοιτο- περιπτώσεις νέων σεισμών, να μπορούν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να μεταφερθούν στις πληγείσες περιοχές και να λύσουν τις στεγαστικές ανάγκες των κατοίκων. Σπίτια, που με τη σταδιακή αποκατάσταση των ζημιών, θα επιδιορθώνονται και θα παραμένουν ως «στοκ». Ετσι κι αλλιώς, απ' όσο μας προϊδεάζουν οι επιστήμονες η Ελλάδα (που από την υπόλοιπη Ευρώπη έχει το «προνόμιο» να δέχεται το 50% των σεισμικών εξάρσεων...) φαίνεται πως πράγματι πρέπει να «μάθει να ζει» με τους σεισμούς - ας το σχεδιάσουμε, λοιπόν, ώστε αυτή η αναπόφευκτη «συμβίωση» να γίνεται με τις κατά το δυνατόν καλύτερες προϋποθέσεις...

Το για χθες προγραμματισμένο ποδοσφαιρικό ματς Ελλάδος - Αλβανίας για το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, αναβλήθηκε -φυσικά!- αλλά μόνο ύστερα από αίτηση και των δύο εθνικών ομοσπονδιών, γιατί η «Ουέφα» δεν ήθελε να δεχθεί την αναβολή (φαντάζεσθε μια χώρα να... παίζει μπάλα μετρώντας νεκρούς;), όπως δεν δέχθηκε, επισείοντας ποινές και την αναβολή του ανάλογου αγώνα το βράδυ του σεισμού, μεταξύ των αντίστοιχων ομάδων «Ελπίδων»! Δικαιώματα (τηλεοπτικά και άλλα...) βλέπετε, προ των οποίων ο ανθρώπινος πόνος και η οδύνη, μικρή σημασία έχουν - αίσχος και ντροπή των... «κερδώων» εκπροσώπων του «αθλητικού» πνεύματος!

Θάνος Οικονομόπουλος