Επιτυχημένοι πρατηριούχοι
|
Είναι μεγάλες οι αποκλίσεις των τιμών των καυσίμων από περιοχή σε περιοχή και από πρατήριο σε πρατήριο. Το διαπιστώνει, σε μήκος λίγων χιλιομέτρων, οποιοσδήποτε έχει τα μάτια του ανοιχτά. Το διαπίστωσε και το υπουργείο Εμπορίου. Προφανώς, συμπέρανε, δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός. Αν λειτουργούσε, θα διασφάλιζε την αυτόματη διόρθωση των τιμών· θα αναχαίτιζε την αισχροκέρδεια.
«Αισχροκέρδεια», όμως, στην ελεύθερη αγορά δεν υπάρχει. Το κέρδος αποτελεί υπέρτατο στόχο· αμάχητο τεκμήριο επιτυχίας. Και η επιτυχία δεν μπορεί να είναι αισχρή. Σε μια αγορά χωρίς δεσμά, οι λέξεις αισχρό και κέρδος δεν πάνε μαζί. Η αγορά έχει αξίες μετρήσιμες, ποσοτικές. Αξιολογικοί χαρακτηρισμοί δεν έχουν θέση. Με τα μέτρα της αγοράς κανένα εφικτό κέρδος, οσοδήποτε ιλιγγιώδες, δεν είναι «αισχρό» ούτε «υπερβολικό».
Η αισχρότητα και η υπερβολή αποκτούν νόημα και υπόσταση, μόνον αν στις αξίες της αγοράς προσθέσει κανείς και άλλες: αν στο υψηλό επιτόκιο δεν βλέπει μόνο την τιμή του χρήματος, αλλά και συμπτώματα παρασιτισμού και εκμετάλλευσης· αν στη μανία για το χρηματιστήριο δεν διαγιγνώσκει μόνον μία επενδυτική τάση, αλλά και μία προβληματική έλξη των πάντων από τον άκοπο πλουτισμό· αν από τον παραγωγό δεν αξιώνει μόνον κερδοφορία, αλλά και την «τσίπα» να μην πουλάει για τρεις χιλιάδες αυτό που του κοστίζει διακόσιες δραχμές. Οι αντιλήψεις αυτές, όμως, δεν εκπορεύονται από την αγορά. Από άλλες αξίες, εξωοικονομικές, υπαγορεύονται και από άλλους μηχανισμούς επιβάλλονται. Από προσπάθειες μετριασμού και ελέγχου, όχι πλήρους αποδέσμευσης της αγοράς. Σ' αυτήν δεν τίθεται ζήτημα υπερβολικού κέρδους· μόνον εφικτού και ανέφικτου.
Στα καύσιμα, με την ανελαστική ζήτηση, τους περιορισμούς στη διανομή και την κόπωση του καταναλωτή, που δεν μπορεί να ψάχνει ανά τις συνοικίες, για να εξοικονομήσει δύο κατοστάρικα ανά γέμισμα, το εφικτό κέρδος είναι εξ ορισμού ψηλό. Ο ανταγωνισμός, που με αόρατο χέρι ρίχνει τις τιμές, ούτως ή άλλως παρών κυρίως στα οικονομικά εγχειρίδια, είναι στα καύσιμα περιορισμένος -ακόμη και στα... εγχειρίδια. Και η τιμή της σούπερ «χαϊδεύει» άνετα σε ορισμένες περιοχές τα κερδοφόρα ύψη των 240 δραχμών.
«Δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός». Θα ήταν ειλικρινέστερο να αντιληφθούμε ότι οι επιχειρηματίες κάνουν τη δουλειά τους. Χρειάζεται απλώς να κάνει τη δική του και το κράτος. Να τους ελέγχει. Εστω λίγο, για τα μάτια...
|
| |
