Ποιοτικό άλμα στην υπόθεση της χρήσης πυρομαχικών απεμπλουτισμένου ουρανίου προκαλούν νέες πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες στα πυρομαχικά αυτά ενδέχεται να υπάρχουν και ίχνη πλουτωνίου, της πλέον τοξικής ουσίας γνωστής στον άνθρωπο.

Στη Γιουγκοσλαβία, η εβδομαδιαία επιθεώρηση «Νεντέλνι Τέλεγκραφ», επικαλούμενη νοσοκομειακές πηγές, ανέφερε ότι τρεις αξιωματικοί του γιουγκοσλαβικού στρατού που υπηρέτησαν στο Κοσσυφοπέδιο κατά τη διάρκεια των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών πέθαναν από λευχαιμία, ενώ άλλοι τέσσερις βρίσκονται «σε κρίσιμη κατάσταση». Αλλοι έξι στρατιωτικοί έχουν εμφανίσει συμπτώματα λευχαιμίας.

Eλβετικό εργαστήριο που εξετάζει δείγματα που συνέλεξε ο οργανισμός περιβάλλοντος του ΟΗΕ (UNEP) στο Κοσσυφοπέδιο, ήδη ανακάλυψε ίχνη εμπλουτισμένου ουρανίου από πυρηνικούς αντιδραστήρες. Επιπλέον, το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας ανακοίνωσε ότι είναι «πολύ πιθανό» στα πυρομαχικά να υπάρχουν και ίχνη πλουτωνίου.

«Δεν είναι μυστικό το ότι μετά το διαχωρισμό (του πλουτωνίου από το ουράνιο) πάντα υπάρχουν ίχνη πλουτωνίου», ανακοίνωσε.

Tο πλουτώνιο είναι 200.000 φορές πιο ραδιενεργό από το ουράνιο και η ραδιοτοξικότητά του είναι ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη. Ακόμα και ποσότητα μικρότερη από ένα χιλιοστό του γραμμαρίου στους πνεύμονες μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως καρκίνο του πνεύμονα ή των οστών.

«Θα το βρούμε»

«Αν υπάρχει πλουτώνιο, τότε θα το βρούμε», δήλωσε ο ο εκπρόσωπος του UNEP, Πέκα Χααβίστο.

Τον περασμένο Οκτώβριο, το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ είχε δώσει στη δημοσιότητα μια έκθεση σύμφωνα με την οποία ανακυκλωμένο ουράνιο στα εργαστήριά του βρέθηκε να περιέχει «ίχνη» πλουτωνίου.

Μέχρι στιγμής πάντως δεν έχει εντοπισθεί πλουτώνιο, αλλά οι επιστήμονες οδηγούνται στο λογικό συμπέρασμα ότι υπάρχει στα πυρομαχικά απεμπλουτισμένου ουρανίου από το γεγονός ότι το ελβετικό εργαστήριο στο Σπιτζ ανακάλυψε ίχνη εμπλουτισμένου ουρανίου U-236, κάτι που μαρτυρεί, όπως είπε ο Χααβίστο, πως «ένα τμήμα, ένα πολύ μικρό τμήμα, έχει κατασκευασθεί από ανακυκλωμένα υλικά που προέρχονται από πυρηνικούς αντιδραστήρες».

Τόνισε όμως ότι «η ποσότητα είναι τόσο μικρή ώστε τουλάχιστον τα δικά μας εργαστήρια λένε πως δεν αλλάζει τη συνολική εικόνα των ραδιολογικών επιπτώσεων».

«Aνησυχία»

Ο Γερμανός υπουργός Aμυνας, Ρούντολφ Σάρπινγκ, κάλεσε χθες τον Aμερικανό επιτετραμμένο στο Βερολίνο για να εκφράσει τη γερμανική ανησυχία ότι οι ΗΠΑ δεν λένε στους συμμάχους τους όλα όσα γνωρίζουν για τα πυρομαχικά απεμπλουτισμένου ουρανίου.

Νωρίτερα, ο Σάρπινγκ είχε δηλώσει ότι οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις εξετάζουν τις πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες το απεμπλουτισμένο ουράνιο μπορεί να περιέχει πολύ πιο επικίνδυνο πλουτώνιο. «Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή υποψία και πρέπει να την πάρουμε σοβαρά», είπε. «Το εξετάζουμε, αν και επί του παρόντος δεν έχουμε εμείς οι ίδιοι στοιχεία», πρόσθεσε.

Στο Ελσίνκι, η φινλανδική Υπηρεσία για την Πυρηνική Ασφάλεια ανακοίνωσε χθες ότι σε δείγματα βλημάτων από το Κοσσυφοπέδιο βρήκε U-236, που χρησιμοποιείται σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, αλλά όχι και ίχνη πλουτωνίου.

(Ασ. Πρες, Γαλλ. Πρακτορείο, ΑΠΕ)

Eνα γραμμάριο σκοτώνει 12.000 άτομα

Το πλουτώνιο είναι ένα μεταλλικό στοιχείο μεγάλης πυκνότητας, που συνήθως βρίσκεται με τη μορφή οξειδίου PuΟ2, καθώς οξειδώνεται πολύ γρήγορα στον αέρα. Η ραδιοτοξικότητά του είναι περίπου 1.000.000 φορές μεγαλύτερη από αυτή του ουρανίου, αν και οι ιδιότητές του είναι διαφορετικές. Το σημαντικότερο ισότοπό του, το πλουτώνιο - 239 έχει ημιζωή 24.360 ετών.

Σύμφωνα με μελέτες της θνησιμότητας από καρκίνο που προκαλεί η είσοδος πλουτωνίου στο σώμα μέσω της αναπνοής, υπολογίζεται ότι προκαλούνται 12 θάνατοι ανά χιλιοστογραμμάριο πλουτωνίου, δηλαδή η θανάσιμη δόση για ένα άτομο είναι μόλις 0, 08 χιλιοστογραμμάρια. (Ενα γραμμάριο πλουτωνίου μπορεί να προκαλέσει το θάνατο 12.000 ατόμων).

Σε μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει το θάνατο πολύ πιο γρήγορα απ' ό,τι μέσω της καρκινογένεσης. Για παράδειγμα, εισπνοή 20 χιλιοστογραμμαρίων πλουτωνίου μπορεί να προκαλέσει το θάνατο μέσα σε ένα μήνα λόγω πνευμονικού ή εγκεφαλικού οιδήματος.

Η τοξικότητα του πλουτωνίου εξαρτάται άμεσα από τον τρόπο με τον οποίο έρχεται σε επαφή με το σώμα. Σε περίπτωση που έρθει σε επαφή με το δέρμα, δεν είναι ιδιαίτερα τοξικό, καθώς εκπέμπει κυρίως σωματίδια Αλφα, που δεν διαθέτουν αρκετή ενέργεια για να διαπεράσουν την επιδερμίδα.

Η εισπνοή πλουτωνίου θεωρείται η πλέον επικίνδυνη καθώς έτσι απορροφάται πιο εύκολα από τον οργανισμό. Πέραν της σημαντικής δόσης ραδιενέργειας στους πνεύμονες, το πλουτώνιο μεταφέρεται σε ολόκληρο το σώμα, και κυρίως στα οστά και στο συκώτι. Καθώς το πλουτώνιο βρίσκεται συνήθως σε μορφή λεπτής σκόνης που μπορεί να μεταφερθεί από τον άνεμο, η εισπνοή ή η κατάποση είναι η πλέον σημαντική οδός μόλυνσης.

Με την έννοια αυτή, η σκόνη του πλουτωνίου μπορεί να μεταφερθεί σε μεγάλες αποστάσεις καθώς, σε ξηρή ατμόσφαιρα, τα μικρότερα σωματίδια χονδρικά πέφτουν με ρυθμό 0, 3 εκατοστά το δευτερόλεπτο. Αν λοιπόν βρεθούν σε ένα νέφος σε υψόμετρο ενός χιλιομέτρου θα χρειαστούν 93 ώρες για να φθάσουν στο έδαφος. Και θα πέσουν εκεί, που το νέφος θα έχει οδηγηθεί από τους ανέμους σε αυτό το διάστημα.