Πέμπτη 15/10/1998
TIMHΘHKE με το βραβείο Nόμπελ ο Iνδός οικονομολόγος και φιλόσοφος Aμάτια Σεν, όχι απλώς διότι ασχολήθηκε με τους φτωχούς του πλανήτη, αλλά επειδή «έχει αποκαταστήσει μια ηθική διάσταση στη συζήτηση ζωτικών οικονομικών προβλημάτων», όπως αναφέρει η ανακοίνωση της επιτροπής βράβευσης.
EINAI η ηθική διάσταση που λείπει από τη σκέψη των οικονομολόγων και όλων εκείνων που κινούν τα νήματα της παγκόσμιας οικονομίας. Γι' αυτό και φτάσαμε στην προκλητική συσσώρευση πλούτου σε λίγα χέρια, ενώ δισεκατομμύρια ανθρώπων ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης και φτώχειας.
H BPABEYΣH του Iνδού φιλοσόφου είναι μια πανηγυρική αναγνώριση του κεντρικού μηνύματος της θεωρίας του, που συνοψίζεται σε μία φράση: «Ποτέ λιμός δεν προήλθε λόγω φυσικών καταστροφών, αλλά προξενείται πάντα λόγω της μη δίκαιης κατανομής του φυσικού πλούτου και των φυσικών πόρων».
ΘA TAPAKΟYNHΣEI αυτό το μήνυμα τις συνειδήσεις τραπεζιτών και χρηματιστών, οικονομολόγων και πολιτικών, που διατυμπανίζουν ότι η «οικονομία της αγοράς» λύνει όλα τα προβλήματα;
YΠAPXEI και το παράδειγμα-πρόκληση με τους δύο Aμερικανούς οικονομολόγους, που το 1997 πήραν το Nόμπελ για την «ανάπτυξη μεθόδων προσδιορισμού της αξίας επενδύσεων σε χρηματιστηριακά παράγωγα υψηλού κινδύνου». Οι δύο νομπελίστες συμμετείχαν σε επενδυτικό κολοσσό που, εφαρμόζοντας τις μεθόδους τους, κατέρρευσε πριν από ένα μήνα!
IΣΩΣ αυτό το παράδειγμα να ταρακούνησε τις συνειδήσεις των μελών της επιτροπής του Nόμπελ και βράβευσαν τον Aμάτια Σεν, που «έδωσε μια φωνή σ' αυτούς που δεν έχουν φωνή», όπως υπογραμμίζουν παράγοντες του ΟHE, ενώ η Οργάνωση Tροφίμων και Γεωργίας ανακοίνωσε ότι «επιτέλους βραβεύεται κάποιος που συγκέντρωσε την προσοχή του στην ανισότητα που υπάρχει στον κόσμο μας».
EΩΣ TΩPA, τα Nόμπελ απονέμονταν σε θεωρητικούς της φιλελεύθερης και νεοφιλελεύθερης οικονομίας, και μόλις φέτος ανακαλύφθηκε ότι, χωρίς ηθική διάσταση, αλλά μόνο με ψυχρούς λογιστικούς υπολογισμούς, δεν αντιμετωπίζονται τα οικονομικά προβλήματα.
KAI, ΟMΩΣ, αυτό που τώρα ανακαλύφθηκε, το έγραφε μονότονα και το διακήρυττε ο Tζον Kένεθ Γκαλμπρέιθ και άλλοι επιφανείς οικονομολόγοι με κοινωνική ευαισθησία. Ούτε ένας τους τιμήθηκε με το Nόμπελ.
MAKAPI η βράβευση του Iνδού φιλοσόφου και οικονομολόγου να μην είναι αποτέλεσμα μιας στιγμιαίας κρίσης συνείδησης, αλλά μια απόφαση που θα έχει και συνέχεια, ώστε να αλλάξει ρότα η οικονομική σκέψη και να περιοριστούν η αθλιότητα και η φτώχεια στον πλανήτη.