Οκόσμος ανάποδα έχει έρθει για τους οικονομικούς αναλυτές και τους επενδυτές, καθώς μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα κρίσης και 112 ημέρες πριν από την εισαγωγή του ευρώ, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η σχέση μεταξύ του δολαρίου και του νέου ευρωνομίσματος.

Στον καιρό της τρέχουσας αβεβαιότητας, το ζήτημα «καίει» τους Eυρωπαίους, καθώς η ισοτιμία θα προσδιορίσει εν πολλοίς και την επιτυχία του νομισματικού εγχειρήματος, από την οποία εξαρτάται πλέον και η σταθερότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Επιπλέον, η σχέση των δύο νομισμάτων απασχολεί και τα διεθνή κεφάλαια, τα οποία αναζητούν προσανατολισμό στη νέα κατάσταση αλλά και μια τελευταία ευκαιρία να κερδίσουν από τις συναλλαγματικές διαφορές, οι οποίες στις 112 ημέρες θα εξαφανιστούν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα 11 ευρωπαϊκά νομίσματα που θα κλειδωθούν με το ευρώ -εκτός απροόπτου.

Στην «παρθενική» σύνοδο των 11 ευρω-τραπεζιτών (όπου η Ελλάδα και οι άλλες τρεις χώρες εκτός ευρώ δεν συμμετείχε) προσδιορίστηκαν οι βασικές κατευθύνσεις της νομισματικής πολιτικής στο νέο περιβάλλον, ανακοινώνοντας με... λακωνικό τρόπο και γενικότητες τις αποφάσεις τους, δεδομένου ότι στο διεθνή ορίζοντα οι αβεβαιότητες είναι περισσότερες από ποτέ.

«Κλειδί» των εξελίξεων είναι τα επιτόκια των ΗΠΑ, για τα οποία άρχισε να διαφαίνεται μια προοπτική μείωσής τους, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Αμερική από την κρίση. Κάτι τέτοιο, θα επιβράδυνε τη συγκέντρωση κεφαλαίων στις ΗΠΑ, προς όφελος των ευρωπαϊκών νομισμάτων, τα οποία, στην περίπτωση αυτή, δεν θα υποστούν πιέσεις στην ισοτιμία τους ή στην ισοτιμία του ευρώ το οποίο και θα διαδεχθούν.

Αντίθετα, τις τελευταίες ημέρες τα ευρωπαϊκά ισχυρά νομίσματα εμφάνισαν μια προσωρινή βελτίωση της θέσης τους απέναντι στο αμερικανικό νόμισμα, πολύ περισσότερο μάλιστα καθώς οι προσδοκίες για τις πιέσεις που αναμένεται να εκδηλωθούν στην κινεζική οικονομία πριν από το τέλος του έτους θα επηρεάσουν με άμεσο τρόπο τους αμερικανικούς κολοσσούς.

Οι επόμενες εβδομάδες ίσως αποδειχθούν καθοριστικές για τους μεγάλους πρωταγωνιστές της κρίσης, καθώς οι πολιτικές επιπλοκές εκτιμάται ότι θα επιταχύνουν την ίδια την οικονομική κρίση.

Η ανακοίνωση της ΕΚΤ και η ανεπίσημη πληροφόρηση που την ακολούθησε επέτρεψε τη σκιαγράφηση του νέου νομισματικού περιβάλλοντος. Το πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής θα προσδιορίζεται από ένα συνδυασμό του βρετανικού και του γερμανικού μοντέλου με δύο άξονες.

n Πρώτιστο μέλημα των «11», η υπεράσπιση συγκεκριμένου στόχου για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ, ο οποίος απ' ό,τι φαίνεται θα κινείται στα επίπεδα του 1-1, 5%.

n Συγκρατημένους ρυθμούς αύξησης των δανείων στην οικονομία (μικρή πιστωτική επέκταση), ώστε να διατηρείται ελεγχόμενη η νομισματική κυκλοφορία (το λεγόμενο Μ3) κατά τα πρότυπα της γερμανικής κεντρικής τράπεζας.

Στόχος των «11» είναι τα χαμηλά επιτόκια που θα προκύπτουν από την πολιτική αυτή να επιτρέπουν τη διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα στόχος που προϋποθέτει και «σκληρό» ευρώ.

Το κρίσιμο ζήτημα για του ευρωπαίους τραπεζίτες αυτή τη στιγμή είναι ότι το μείγμα αυτό της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής θα επιτρέψει να κυκλοφορήσει και ένα «σκληρό» ευρώ, στο οποίο οι επενδυτές, οι αγορές και οι πολίτες θα δείξουν εμπιστοσύνη ώστε να καθιερωθεί, μόνο εφόσον υπάρχουν χαμηλά επιτόκια και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ, ώστε να μην διαταραχθεί σοβαρά η ισοτιμία ευρώ και δολλαρίου.

Το πρόβλημα, όπως παρατηρούσαν κύκλοι των νομισματικών αρχών, είναι ιδιαίτερα λεπτό και κρίσιμο, διότι εάν το δολάριο κερδίσει εις βάρος του ευρώ, ενδεχομένως να τρωθεί η αξιοπιστία του, ενώ εάν, αντιστρόφως, το δολάριο υποχωρήσει σημαντικά έναντι του ευρώ θα κλονισθούν οι ευρωπαϊκές εξαγωγές δημιουργώντας ασύμμετρα προβλήματα στις οικονομίες των «11».

Ετσι, όπως εξηγούσαν οι ίδιες πηγές, η μεγάλη ενδόμυχη ανησυχία που επικρατεί στο νέο ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα είναι η πιθανότητα ανατροπής του σκηνικού στις ΗΠΑ. Σχολίαζαν δε ότι στην παρούσα περίοδο, η αβεβαιότητα από την πλευρά εκείνη είναι αρκετά μεγάλη δεδομένου ότι:

Η πολιτική ρευστότητα δεν επιτρέπει μακροπρόθεσμες αποφάσεις και προβλέψεις, παρ' όλο που η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ είναι ανεξάρτητη από την κυβέρνηση.

Η επιδείνωση της κρίσης στις χώρες της Λατινικής Αμερικής αλλά και οι επιπτώσεις της ασιατικής κρίσης θα μπορούσαν να επιφέρουν απρόβλεπτα προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα, και το εξωτερικό εμπόριο των HΠA, τα οποία πιθανώς να ανατρέψουν τους μέχρι σήμερα νομισματικούς χειρισμούς.

H πρόβλεψη

Οικονομικοί αναλυτές τόσο στη Φραγκφούρτη όσο και στο Λονδίνο έλεγαν, πάντως, ότι εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για μείωση των επιτοκίων ΗΠΑ ή, έστω, διατήρησή τους σε επίπεδα που δεν θα ανατρέψουν τις σημερινές ισορροπίες, το νέο ευρωπαϊκό νομισματικό μοντέλο, είναι επαρκώς ευέλικτο αλλά και αυστηρό, γεγονός το οποίο «επιτρέπει την πρόβλεψη για ένα αρκετά ισχυρό ευρώ».

Πρόθεση της ΕΚΤ είναι να «ξεκινήσει» το ευρώ με ένα επιτόκιο της τάξης του 3, 3% με ανοικτό το ενδεχόμενο αύξησής του μέχρι και 4% στη διάρκεια του επόμενου έτους.

Σε μια τέτοια περίπτωση, δικαιολογείται η εκτίμηση για ένα ισχυρό ευρώ απέναντι σε ένα δολάριο του οποίου την «τύχη» θα προσδιορίζουν η πολιτική κρίση και η κάμψη των οικονομιών της Λατινικής Αμερικής.