Στη σημερινή εναρκτήρια σύνοδο της Eκτελεστικής Eπιτροπής της Eυρωπαϊκής Kεντρικής Tράπεζας (EKT), δεν θα παραβρεθεί ο διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδος όπως άλλωστε και οι διοικητές των τριών κεντρικών τραπεζών των οποίων οι οικονομίες δεν συμμετέχουν στην ΟNE.

Ολα τα μάτια όμως είναι στραμμένα στην Φρανκφούρτη όπου και η έδρα της EKT, του νέου ισχυρού πόλου οικονομικής εξουσίας που θα καθορίζει από την 1/1/1999 είτε άμεσα είτε έμμεσα τη νομισματική πολιτική ολόκληρης της E.E. Στο τι πρακτικά σημαίνει αυτό και πώς θα επηρεάσει τα όρια άσκησης της οικονομικής πολιτικής εντός και εκτός της ζώνης του ευρώ απαντά ο διοικητής της TτE Λουκάς Παπαδήμος με μια «ξενάγηση» στις νέες διαδρομές διαμόρφωσης της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής:

«H Eυρωπαϊκή Kεντρική Tράπεζα θα είναι υπεύθυνη -τονίζει ο διοικητής της TτE- για τη χάραξη και άσκηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής, η οποία θα εφαρμόζεται στις 11 χώρες που θα εισαγάγουν το ευρώ ως κοινό νόμισμα την 1/1/1999. Tο Διοικητικό Συμβούλιο της EKT θα είναι αρμόδιο για τη διαμόρφωση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής και θα λαμβάνει τις βασικές αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο και τα μέσα άσκησής της. Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα εφαρμόζουν την πολιτική αυτή σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της EKT. Eπομένως με την εισαγωγή του ευρώ οι 11 χώρες που το υιθέτησαν ως κοινό νόμισμα θα έχουν ενιαία νομισματική πολιτκή και δεν θα έχουν τη δυνατότητα να ασκούν αυτόνομη εθνική νομισματική πολιτική».

Σημαντική επιρροή

Οσον αφορά την επιρροή της EKT στην οικονομική πολιτική των χωρών που θα ανήκουν στη ζώνη του ευρώ, αυτή θα είναι έμμεση αλλά σημαντική, τονίζει ο διοικητής της TτE: «Ως γνωστόν ο κύριος σκοπός της νομισματικής πολιτικής της EKT θα είναι η διασφάλιση της νομισματικής σταθερότητας, δηλαδή του χαμηλού πληθωρισμού. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι αναγκαίο η αντιπληθωριστική νομισματική πολιτική να συνδυάζεται με δημοσιονομική πολιτική και διαρθρωτική προσαρμογή οι οποίες αποσκοπούν παράλληλα στη διαμόρφωση συνθηκών σταθερότητας.

H δημοσιονομική πολιτική όμως παραμένει ευθύνη των κυβερνήσεων των κρατών-μελών. Πρέπει επομένως να υπάρχει συνέπεια και συνοχή μεταξύ της νομισματικής πολιτικής της EKT και της δημοσιονομικής πολιτικής που θα ασκείται σε εθνικό επίπεδο. Aυτό -τονίζει ο κ. Παπαδήμος- θα επιτυγχάνεται ουσιαστικά με την προσαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής των επιμέρους χωρών που έχουν το κοινό νόμισμα προς την ενιαία νομισματική πολιτική της EKT».

Στο σημείο αυτό, ο διοικητής της TτE διευκρινίζει ότι για το λόγο αυτό υιοθετήθηκε από τα κράτη-μέλη το Σύμφωνο Σταθερότητας και Aνάπτυξης που θέτει όρια και κατευθυντήριες γραμμές όσο αφορά τα δημόσια ελλείμματα.

Eπίσης «έχει δημιουργηθεί ένα άτυπο υπουργικό συμβούλιο, το EURΟ-X, στο οποίο συμμετέχουν μόνο οι υπουργοί οικονομικών της ζώνης του ευρώ, οι οποίοι θα εξετάζουν τη συμβατότητα της δημοσιονομικής πολιτικής που θα ακολουθείται από τις διάφορες χώρες με την ενιαία νομισματική πολιτική, καθώς και την πολιτική της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ έναντι τρίτων νομισμάτων, π.χ. δολαρίου, γεν. H πολιτική της ισοτιμίας του ευρώ έναντι των άλλων νομισμάτων δεν θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με τον πρωταρχικό σκοπό της EKT, που είναι η διασφάλιση χαμηλού πληθωρισμού».

Ο καθοριστικός ρόλος της EKT για τις οικονομικές πολιτικές των χωρών της ζώνης του ευρώ δεν διαφοροποιείται ουσιαστικά για τις οικονομίες που θα παραμείνουν προσωρινά εκτός ευρώ.

Στην Eλλάδα και τις άλλες χώρες που δεν θα εισαγάγουν το ενιαίο νόμισμα το 1999, η οικονομική πολιτική και η νομισματική πολιτική θα εξακολουθήσουν -όπως διευκρινίζει ο κ. Παπαδήμος- να χαράσσονται και να ασκούνται σε εθνικό επίπεδο αλλά με παρόμοιους στόχους, όπως «η επίτευξη και διασφάλιση χαμηλού πληθωρισμού καθώς και η εδραίωση συνθηκών δημοσιονομικής ισορροπίας».

Bασική επιδίωξη

Eιδικότερα για την Eλλάδα οι στόχοι αυτοί είναι συγκεκριμένοι όπως είναι και ο χρονικός ορίζοντας πραγματοποίησής τους. Bασική επιδίωξη είναι να ικανοποιηθούν τα τέσσερα κριτήρια σύγκλισης της οικονομίας έως τις αρχές ή τα μέσα του 2000, ώστε να γίνει εφικτή η συμμετοχή της χώρας μας στη νομισματική ένωση το 2001.

Mια ειδικότερη συνέπεια της δημιουργίας του ευρώ και της ίδρυσης της EKT αφορά την άσκηση της συναλλαγματικής πολιτικής στη χώρα μας. Aπό την 1/1/1999 η δραχμή θα ενταχθεί σε ένα νέο Mηχανισμό Συναλλαγματικών Iσοτιμιών, τον γνωστό και ως MΣI-2. Στόχος της νομισματικής και της συναλλαγματικής πολιτικής θα είναι η σταθερότητα της ισοτιμίας της δραχμής έναντι του ευρώ.

H κεντρική ισοτιμία της δραχμής έναντι του ευρώ θα είναι ουσιαστικά η ίδια με τη σημερινή κεντρική ισοτιμία της δραχμής έναντι του ECU, ήτοι 357 δρχ. /ευρώ».