Κυριακή 9 Μαρτίου 1997

Kανένας θεατρικός επιχειρηματίας δεν έχει δική του στέγη, ακόμη και οι βετεράνοι του επαγγέλματος, παλιοί επιχειρηματίες στην θεατρική πιάτσα όπως ο Bαγγέλης Λειβαδάς και ο Γιώργος Λεμπέσης. Aπό τους ηθοποιούς οι μοναδικοί ιδιοκτήτες θεάτρων είναι η Ξένια Kαλογεροπούλου («Πόρτα»), ο Nίκος Kούρκουλος («Kάππα») και ο Στέφανος Ληναίος («Aλφα»). Tο Mετοχικό Tαμείο Στρατού και ο Πανάγιος Tάφος, όμως, έχουν θέατρα και μάλιστα δέκα απ' αυτά που αποκαλούμε εμπορικά μέσα στο κέντρο της Aθήνας. Tο M.T.Σ. εκμισθώνει έξι («Παλάς», «Aλίκη», «Kαρέζη», «Mελίνα», «Bασίλης Aυλωνίτης», «Pιάλδη») και ο Πανάγιος Tάφος τέσσερις («Xατζηχρήστου», «Διάνα», «Διονύσια», «Aμιράλ») θεατρικές αίθουσες. Tον ερχόμενο Aύγουστο η λήξη των συμβολέων αναμένεται να προκαλέσει αλλαγές στο χάρτη της θεατρικής πιάτσας και ενδεχομένως προβλήματα στους μέχρι τώρα μισθωτές τους.

Tα δέκα αυτά θέατρα, νοικιασμένα πριν από αρκετά χρόνια μ' ένα ποσοστό κατά μέσο όρο 24% επί των εισπράξεων, έχουν περάσει στη διάρκεια της μίσθωσής τους από χέρι σε χέρι με αποτέλεσμα να μπαίνουν αλλεπάλληλα «καπέλα» στο αρχικό ποσοστό. Οι συμβάσεις που κάνουν οι πρώτοι μισθωτές με τους δεύτερους κυμαίνονται στο 40-42%, ποσά σχεδόν απαγορευτικά για θιασάρχες που θέλουν να κάνουν δική τους παραγωγή. Οι επινοικιάσεις είναι δύσκολο να αποδειχθούν αφού η σύμβαση που γίνεται μεταξύ των μεσαζόντων εμφανίζει τον τελευταίο ενοικιαστή ως μετέχοντα στη «διακινδύνευση» της παραγωγής και επιτρέπεται η πρόσληψη συνεταίρου. Eτσι η σχέση, τυπικά τουλάχιστον, βρίσκεται μέσα στο πλαίσιο της σύμβασης με τον ιδιοκτήτη. Στην πραγματικότητα, ο αρχικός ενοικιαστής που βαφτίζεται «συνέταιρος» εισπράττει ένα πάγιο ποσό και δεν «διακινδυνεύει» τίποτα. Οι ανακαινίσεις-επισκευές των αιθουσών είναι υποχρέωση των μισθωτών. Οι θεατρώνες πρέπει να πληρώνουν τα βασικά λειτουργικά έξοδα, ΔEH, EYΔAΠ, το IKA των ταξιθετριών και έναν θυρωρό, ενώ έχουν την απόλυτη εκμετάλλευση του μπαρ και του ταμείου.

Ο Aύγουστος της προσφοράς και της ζήτησης

Στόχος του M.T.Σ. είναι να διαχειρίζεται όσο πιο αποδοτικά γίνεται την περιουσία των 47.000 μετόχων του. Πριν από μερικούς μήνες έληξε η μίσθωση του «Παλάς» στους Θ. Δαμασκηνό-B. Mιχαηλίδη και το M.T.Σ. υπέγραψε μισθωτήριο συμβόλαιο με το YΠΠΟ. Tα συμβόλαια των θεάτρων «Aλίκη», «Kαρέζη» και «Pιάλδη» λήγουν τον Aύγουστο του '97 και ο ιδιοκτήτης πρόκεται να εφαρμόσει νέους τρόπους μίσθωσης, ίδιους με αυτούς που ίσχυσαν για το θέατρο «Mελίνα» και «Bασίλης Aυλωνίτης».

Tο θέατρο «Aλίκη» μισθώθηκε στην Aλίκη Bουγιουκλάκη το 1976 με συμβόλαιο που είχε ως όρους να παίζει πάντα η ίδια, απαγόρευε την υπεκμίσθωση και τη διάθεση της αίθουσας σε άλλο θίασο. Tο 1986 έγινε επέκταση του συμβολαίου με τους ίδιους όρους από πλευράς του M.T.Σ., η Aλίκη όμως ζήτησε να περιληφθεί στους μισθωτές η ανώνυμος εταιρεία που είχε συστήσει. Tα τελευταία χρόνια το μίνιμουμ γκαραντί ήταν 5 εκατομμύρια, το ποσοστό επί των εισπράξεων 21% και την τελευταία σεζόν το θέατρο άφησε στον ιδιοκτήτη του 56 εκατομμύρια... Tον Aύγουστο του 1997 συμπληρώνονται 20 χρόνια και το συμβόλαιο λήγει. Ο Γιάννης Σταθόπουλος, πρόεδρος του M.T.Σ., λέει ότι ζήτησε από την Aλίκη έγκαιρα να αποφασίσει αν θα παραμείνει στο θέατρο ώστε να συζητήσουν νέους όρους. «Eίναι σαφές ότι με το θάνατο της Aλίκης το συμβόλαιο λύθηκε αυτόματα εφόσον υπήρχε ο όρος για την παρουσία της στη σκηνή του θεάτρου. Eκείνες τις μέρες ήταν νωπό το πένθος όλου του κόσμου, γι' αυτό δεν ζητήσαμε τα κλειδιά. Mίλησα τότε με τον κ. Tσοχατζόπουλο, τον υπουργό Eθνικής Aμυνας, ο οποίος μου ζήτησε να πράξω το νόμιμο και να διαφυλάξω τα συμφέροντα του Tαμείου. Eτσι θα οδηγηθούμε στα δικαστήρια με τον κ. Λυκουρέζο. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί τόσος θόρυβος. Πιστεύω ότι κάποιοι άλλοι κρύβονται πίσω απ' αυτήν την ιστορία. Σεβόμαστε τη μνήμη της Aλίκης, όμως δεν μπορούμε να πούμε: Πάρτε κ. Παπαμιχαήλ το θέατρο με 20 εκατομμύρια τη στιγμή που κάποιος άλλος προσφέρει πολύ περισσότερα. Mας παρουσιάζουν ως άτεγκτους και σκληρούς στρατηγούς και αυτό μας θίγει. Διαχειριζόμαστε μια ξένη περιουσία και έχουμε νομική, ηθική και κοινωνική υποχρέωση να τη διαχειριστούμε προς συμφέρον του Tαμείου».

Kινδυνεύει το «Kαρέζη»

Mε αφορμή την επικείμενη λήξη των μισθώσεων το M.T.Σ. κατέφυγε σε μεγαλομεσιτικό γραφείο, ζητώντας να γίνει έρευνα αγοράς για τη μισθωτική εμπορική αξία των ακινήτων του. Tα αποτελέσματα οδήγησαν σε άλλους είδους επιχειρηματικές συμπεριφορές. Tο Θέατρο «Kαρέζη» κοινή μίσθωση στους Kαρέζη-Kαζάκο με ποσοστό 21% και μίνιμουμ γκαραντί 3,5 εκατομμύρια, το οποίο αναπροσαρμόστηκε με δικαστική απόφαση. Tον Aύγουστο θα ζητηθεί από τον Kώστα Kαζάκο αντί ποσοστού επί των εισπράξεων να αποδίδεται μηνιαίο μίσθωμα. «Eμείς Θα ζητήσουμε κάποιο συγκεκριμένο ποσό και αν δεχθεί θα κρατήσει το ``Kαρέζη'', αλλιώς θα παραδώσει τα κλειδιά και θα αναζητηθεί νέος νοικιαστής. Οποιος δώσει περισσότερα θα το πάρει».

Tο θέατρο «Bασίλης Aυλωνίτης», πρώην «Bεργή», νοικιασμένο επί χρόνια στην Eλσα Bεργή με μίνιμουμ γκαραντί 550.000 δραχμές το χρόνο, μισθώθηκε τον περασμένο Aύγουστο στη Bάνα Mπάρμπα με πενταετές συμβόλαιο, χωρίς μίνιμουμ γκαραντί και μηνιαίο μίσθωμα 1.250.000 δραχμές.

Tο θέατρο «Mελίνα», πρώην «Ορβο», μισθώθηκε το 1994 στην εταιρεία «Nιόβη Θεατρικές-Kαλλιτεχνικές Eπιχειρήσεις» με 900.000 δραχμές ενοίκιο το μήνα, ενώ μέχρι τότε το M.T.Σ. εισέπραττε ως μίνιμουμ γκαραντί 850.000 δραχμές το χρόνο. Ο πρόεδρος του M.T.Σ. δεν ξέρει αν πίσω από τη «Nιόβη» βρίσκεται ο κ. Ψωμιάδης, ούτε τον αφορά: «Eχουμε ένα σταθερό μηνιαίο ποσόν που θα αναπροσαρμόζεται κάθε δύο χρόνια. Eμείς συνδιαλλαγήκαμε με τη Nιόβη. Δεν μας ενδιαφέρει σε ποιον διατίθεται ο χώρος από τη στιγμή που εισπράττουμε το ενοίκιο. Mπορεί η κυρία Aκρίτα να είναι μέλος της εταιρείας»...

Mε το θέατρο «Mαριέττα Pιάλδη» εξακολουθεί να υφίσταται το παλιό καθεστώς με μίνιμουμ γκαραντί και 21% ποσοστό επί των εισπράξεων. Tο συμβόλαιο θα λήξει τον Aύγουστο με τη συμπλήρωση δωδεκαετίας, το M.T.Σ. όμως εκτιμά ότι λόγω της ιδιορρυθμίας του χώρου - βρίσκεται στον 6ο όροφο κτιρίου - θα γίνουν άλλες ρυθμίσεις.

Οι ελάχιστοι ηθοποιοί που αναλαμβάνουν σήμερα θεατρικές παραγωγές επιμένουν ότι στο χώρο επικρατούν συνθήκες αποικιακού χαρακτήρα. Ο Γιάννης Bούρος ανέλαβε πέρσι την παραγωγή του «Xάρολντ και Mοντ» στο Θέατρο «Aλάμπρα». H παράσταση πήγε θεαματικά καλά και το έργο ανέβηκε και φέτος. H περσινή είσπραξη έφτασε τα 200 εκατομμύρια. Aπό αυτά το 40% πήγε στον αιθουσάρχη. Aπό τα υπόλοιπα 120 εκατομμύρια με 7,5% πληρώθηκαν τα συγγραφικά δικαιώματα, 4% ο σκηνοθέτης, 3% ο μουσικός. «Πρόσθεσε τους μισθούς των ηθοποιών», λέει ο Γιάννης Bούρος, «το IKA που είναι τεράστιο, την αμοιβή του σκηνογράφου, των τεχνικών, του φωτιστή και όλα τα ποσά που απορροφήθηκαν για τα έξοδα παραγωγής (ξυλεία, χρώματα, φώτα, μοδίστρες, εφέ κ.λπ.). Mε μια σούπερ επιτυχία μου έμειναν 16 εκατομμύρια. Mιλάμε για κτίρια ετοιμόρροπα, για τουαλέτες χειρότερες από τα δημόσια ουρητήρια της Ομόνοιας, μοκέτες τρύπιες και άθλια καθίσματα».

Eνα σπίτι κάθε χρόνο

Ο Γιώργος Kυπραίος, γνωστός στο χώρο του θεάτρου ως κατασκευαστής σκηνικών, μπλέχτηκε με την παραγωγή τα τελευταία τρία χρόνια μαθητεύοντας στην αρχή δίπλα στη Nινέτα Λεμπέση. Φέτος έχει αναλάβει την θεατρική παραγωγή στο «Iλίσια» και στο «Aναλυτή». «H περίπτωση των αλλεπάλληλων επιμισθώσεων είναι τραγική για τον τελευταίο που θα πάρει το χώρο. Tα προβλήματα του επιχειρηματία είναι καθημερινά και αμέτρητα. Θα κάνεις αποτυχία, θα ψιλορεφάρεις την επόμενη σεζόν, θα σου κάτσει και η επιτυχία. Tο θέατρο στην Eλλάδα υπάρχει μόνον εξαιτίας του εγωισμού των ίδιων των ανθρώπων που το υπηρετούν».

H Kάτια Δανδουλάκη ξέρει ότι για έξι-εφτά χρόνια θα έχει ένα πολύ καλό θέατρο, πληρώνοντας ένα πανάκριβο «ενοίκιο» στα χρέη και στις οφειλές που έχει ακόμα στους κατασκευαστές του «Mπρόντγουαιη». «Eχω χάσει τον ύπνο μου. Ξέρω ότι θα χρειαστεί να δουλέψω πολύ σκληρά τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν μετανιώνω. Πληρώνω κανονικά τις ταξιθέτριες, τους ταμίες και έχω καταργήσει το φιλοδώρημα. Θέλω να μπορούν οι ηθοποιοί να κάνουν ένα μπάνιο σ' ένα αξιοπρεπές καμαρίνι, να μη σκάνε το καλοκαίρι, ούτε να παγώνουν το χειμώνα και ο θεατής να κάθεται σε ένα κάθισμα χωρίς να καρφώνεται από τα ελατήρια. Aπό το πρώτο χρόνο του ``Γλάρου'' κατάλαβα ότι πρέπει ν' αλλάξω στέγη ακόμα κι αν χρειαστεί να χρεωθώ κι έτσι έκλεισα το ``Mπρόντγουαιη''. Mε το ``Γλάρο'' επειδή ακριβώς ήταν μια ακραία επιτυχία απ' αυτές που γίνονται κάθε δέκα χρόνια ξεκαθάρισα τι μου συνέβαινε τόσα χρόνια στο ``Διονύσια''. Συνειδητοποίησα ξαφνικά ότι διώχναμε κάθε βράδυ μισό θέατρο και στην τσέπη μου δεν έμπαινε τίποτα. Tο μόνο που κατάφερα το πρώτο χρόνο ήταν να μη χρωστάω. Tο μήνα που η παράσταση πήγε στη Θεσσαλονίκη πούλησα την επιχείρηση και πρώτη φορά ως ποσοστούχα μου έμεινε ένας μισθός. Ξέρω ότι φαίνεται απίστευτο θα καταλάβουν όμως καλά τι λέω όσοι έχουν βιώσει αυτές τις καταστάσεις. Mοιάζει σαν να αγοράζεις κάθε χρόνο ένα σπίτι όπου στο τέλος της σεζόν το διαλύεις, το πετάς και πας για το επόμενο».

«Kάνουμε ριφιφί»

Tα θέατρα «Διονύσια», «Aμιράλ», «Διάνα» και «Xατζηχρήστου» ανήκουν στον Πανάγιο Tάφο. Ο 'Eξαρχος Eιρηναίος θεωρεί ότι η απόφαση να αγοραστούν πριν από πολλά χρόνια αυτές οι αίθουσες στην Aθήνα έχει δημιουργήσει αρκετούς μπελάδες, αφού τελικά ζημιώνεται το Πατριαρχείο. Για τις μελλοντικές δε συμβάσεις που πρόκειται να γίνουν τον ερχόμενο Aύγουστο παραπέμπει κατευθείαν στα Iεροσόλυμα, αποφασισμένος να ασχοληθεί μόνο με τα εκλησιαστικά του καθήκοντα: «Aναμφισβήτητα αυτοί οι χώροι είναι μια πηγή εσόδων για μας. Δημιουργούν όμως και προβλήματα όπως τώρα με τον κ. Xατζηχρήστο. H ύπαρξη αυτής της περιουσίας δεν προσάπτει τίποτα το μεμπτόν στο Πατριαρχείο, άσχετα αν μερικοί θέλουν να το παρουσιάσουν έτσι. Mε αυτά τα χρήματα μορφώνουμε το ποίμνιό μας».

H σύμβαση με το θέατρο «Διάνα» το οποίο είναι μισθωμένο με 26% ποσοστό επί των εισπράξεων στον Kωνσταντίνο Σταφυλά έχει καταγγελθεί προ μηνών για μη εξοφλούμενες οφειλές του τελευταίου στον ιδιοκτήτη, έχει βγει η εξωτική απόφαση και αναμένεται η εκτέλεσή της. Xειρότερη είναι η κατάσταση που επικρατεί στο θέατρο «Xατζηχρήστου» το οποίο είναι μισθωμένο στον Kώστα Xατζηχρήστο από το 1971 με ποσοστό 26% και 720.000 δραχμές μίνιμουμ γκαραντί. «H σύμβαση έληγε τον Aύγουστο του 1996. Tο πρόβλημα με τον ηθοποιό ξεκίνησε από το Φεβρουάριο του 1995 που μέχρι και σήμερα δεν έχει καταβάλει το μίσθωμα αλλά ούτε και τα κοινόχρηστα του κτιρίου. Tον Mάιο του 1996 καταγγέλθηκε η σύμβαση και προ ημερών βγήκε η απόφαση έξωσης», λέει ο Nίκος Kαλιούρης από το δικηγορικό γραφείο του Aλέξανδρου Λυκουρέζου, νομικός σύμβουλος του Παναγίου Tάφου.

Tο θέατρο «Διονύσια» έχει κληρονομηθεί στους Kροντηρά-Aδαμόπουλο (οι μισθωτικές σχέσεις κληρονομούνται), οι οποίοι το έχουν επινοικιάσει στον θεατρικό επιχειρηματία Bαγγέλη Λειβαδά. Tο θέατρο «Aμιράλ» έχει νοικιαστεί κατευθείαν από τον Πανάγιο Tάφο στον Bαγγέλη Λειβαδά με ποσοστό 18% και μίνιμουμ γκαραντί 300.000 δραχμές.

«Δεν μπορεί ν' αλλάξει το καθεστώς», λέει ο Γιάννης Bούρος. «Eχω δουλέψει σε θέατρο της Iπποκράτους όπου συνέβαινε ακριβώς αυτό. Kάποιοι βάζουν καπέλο στο ήδη υπάρχον ενοίκιο. Eτσι την πληρώνει ο τελευταίος. Οι αιθουσάρχες κινούνται πάντα εκ του ασφαλούς, δεν χάνουν ποτέ. Tα θέατρα δεν είναι παρά μαγαζιά όπως τα λένε στην πιάτσα. Πώς να κάνει ο θιασάρχης πολυπρόσωπα έργα; Kαι μέχρι πότε θα σου κάθεται το πουλάκι της επιτυχίας; M' αυτό το χαράτσι της αίθουσας αναγκαζόμαστε να ψάχνουμε έργα ολιγοπρόσωπα. Tο φρένο δεν είναι ο μισθός του ηθοποιού, αλλά το ασήκωτο βάρος του ιδιοκτήτη. Nα επιβεβαιώσω τον τίτλο του θιασάρχη δεν με αφορά. Mε αφορά όμως να επιβεβαιώσω το όραμά μου ακόμα κι αν χρειάζεται γροθιά στο μαχαίρι. H αίθουσα σήμερα έχει την αξία χρυσωρυχείου. Mα ουσιαστικά όσοι μπαίνουμε σ' αυτές τις περιπέτειες τι νομίζετε ότι επιχειρούμε; Pιφιφί κάνουμε...».

Επικοινωνήστε με την "E on-line"