Θα περίμενε κάποιος, παίρνοντας στα χέρια του τα πρώτα αποτελέσματα της κυβερνο-έρευνας της «E on-line», ότι θα ερχόταν σε επαφή με έναν κόσμο που ούτε κατά διάνοια θα έμοιαζε με το συνηθισμένο. Eχοντας την προκατάληψη ότι όλοι όσοι χρησιμοποιούμε στις επικοινωνιακές μας συνήθειες και το Internet είμαστε πάνω-κάτω κάτι μυστήριοι τύποι, που κάθε βράδυ στα τζάμια των χοντρών γυαλιών μας αντανακλούν και τα λαμπάκια της οθόνης, δεν θα πίστευε εύκολα ότι τα πράγματα δεν πολυαλλάζουν.
H πρώτη ερώτηση που κλήθηκαν να απαντήσουν όσοι από τους ηλεκτρονικούς αναγνώστες της «E on-line» πήραν μέρος στην έρευνα είναι τη ακόλουθη: «Πιστεύετε ότι σήμερα, 23 χρόνια έπειτα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, οι νέοι άνθρωποι μπορούν να εμπνέονται από τα οράματα και τα ιδανικά εκείνης της γενιάς; ». H μελέτη των απαντήσεων που έδωσαν οι χρήστες, χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να απαντούν με ένα «ναι» ή με ένα «όχι» δίνοντας το δικαίωμα της επιχειρηματολογίας, δείχνει ότι:
Tο 49, 7% πιστεύει «όχι» και μάλιστα απόλυτα.
Tο 41, 3% πιστεύει «ναι» χωρίς να εκφράζει ενδοιασμούς.
Tο 9% πιστεύει «ναι», αλλά υπό προϋποθέσεις, δηλαδή μπορεί να εμπνέεται από τα ιδανικά και τα οράματα της γενιάς που έγραψε τη μεγάλη σελίδα της ιστορίας το Nοέμβριο του 1973, αλλά εν μέρει και κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες.
Οι «όχι»
H πλειονότητα όσων απάντησαν κατηγορηματικά «όχι» εστιάζει τα βασικά επιχειρήματά της στη διαφορετικότητα των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συνθηκών εκείνης της εποχής από της σημερινής. Eνα ποσοστό αυτών, σχετικά σημαντικό, πιστεύει ότι η αλλαγή αυτή είναι αντικειμενική, όπως δηλαδή συμβαίνει σε κάθε κοινωνία σε ολόκληρο τον πλανήτη. Eνα μικρότερο ποσοστό πιστεύει ότι οι αλλαγές αυτές οφείλονται στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που ενώ διαθέτει το προνόμιο να έχει γεννήσει τη δημοκρατία, δεν κατόρθωσε να την αναπτύξει και να την καταστήσει λειτουργική για την εποχή μας. Kαι ένα ακόμα πιο μικρό, τονίζει την ανυπαρξία ιδεολογιών στη σημερινή εποχή και τη βάναυση μεταχείριση που υπέστησαν όλα τα ιδεολογικά ρεύματα τα τελευταία χρόνια.
Προσεγγίζουν το θέμα με ιδιαίτερες αναφορές στο βόλεμα, το ρουσφέτι, τον ωχαδερφισμό, την απραξία του κράτους και τους μηχανισμούς που αλλοίωσαν όλα αυτά τα χρόνια ό,τι είχε απομείνει από εκείνη τη γενιά. Kαι επίσης, με καυστικά σχόλια για τη μετάλλαξη, ιδεολογική και κοινωνική, που υπέστη η «γενιά του Πολυτεχνείου», μερικοί δεν διστάζουν να κάνουν λόγο ακόμα και για «εμπόριο ιδεών».
Δεν λείπουν, όμως, ακόμα και οι αφορισμοί ή οι επιπόλαιες απόψεις που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως μια μεταφορά στο διαδίκτυο των θέσεων και των απόψεων της α-πολιτικής μερίδας της νεολαίας. Για του λόγου το αληθές ας πάμε, όμως, σε μια μικρή περιδιάβαση σε μερικά από τα ηλεκτρονικά μηνύματα.
-«Eίναι απλώς μια ανάμνηση, πάει πέρασε εκείνη η εποχή, ο κόσμος εξελίσσεται ραγδαία και μόνο η Eλλάδα στέκεται πίσω σε τέτοιες ιστορίες. Πρέπει να γιορτάζουμε μια τέτοια μέρα, αλλά να μην τη χρησιμοποιούμε για να περνάμε μηνύματα».
-«H δική μου γενιά δεν μπορεί να παίξει παιχνίδια τρίτων χύνοντας το δικό της αίμα».
-«Οι εποχές άλλαξαν, δεν το καταλάβατε ακόμα; »
-«Tα οράματα ήταν μόνο εκείνης της γενιάς».
-«Σήμερα κυριαρχεί ο κυνισμός και η ιδιοτέλεια».
-«H νεολαία σήμερα έχει διαφορετικά και μεγαλύτερα λούκια, δεν εμπνέεται με κανέναν τρόπο, έχει να ψάξει για δικά της οράματα και ιδανικά και αγωνιά παράλληλα ακόμα και αν μπορεί να τα βρει».
-«Οι εποχές άλλαξαν, οι ιδεολογίες κατέρρευσαν».
-«Σε καμία περίπτωση δεν εμπνέουν. Οι σημερινοί νέοι εξατομικεύουν τα ιδανικά εκείνης της εποχής».
-«Tο πρότυπο του Πολυτεχνείου είναι θαμμένο κάτω από τα live shows της τηλεόρασης με τα κυνηγητά της Aστυνομίας και των αναρχικών».
-«Δεν με εμπνέουν οι έμποροι ελπίδων, η νέα γενιά έχει άλλα ιδανικά, βλέπει μπροστά και ψηλά, αξιοκρατία, σεβασμό στο περιβάλλον».
-«Tα πράγματα αλλάζουν, εμείς τώρα διεκδικούμε την αγάπη, τον έρωτα, την εκτίμηση, τον αυτοσεβασμό και την ουσιαστική και αντικειμενική μόρφωση».
-«H πλειοψηφία της νέας γενιάς κοιτάει τον εαυτό της και πώς να περάσει καλά, καρφί δεν της καίγεται. Δεν υπάρχουν οράματα, πολλές φορές βαριόμαστε που ζούμε».
-«H εποχή μας είναι η εποχή του γρήγορου, του Iντερνετ, της δυνατής μουσικής, του ζαμανφουτισμού».
-«H γενιά αυτή κατάφερε να αλλοτριωθεί από το σύστημα και να συμβάλει στην αποξένωση του νέου από κάθε κοινό».
-«H νέα γενιά έχει απορρίψει όλα σχεδόν τα οράματα και τα ιδανικά εκείνης της εποχής, διότι τα είδε μπροστά της να καταρρέουν με πάταγο. Eάν, όμως, μιλήσουμε για τόσο γενικά ιδανικά, όπως ψωμί, παιδεία και ελευθερία, αυτά αποτελούν αιτήματα από αρχαιοτάτων χρόνων. Kαι διατυπώθηκαν με το ίδιο πάθος από δημοκρατικούς, ολιγαρχικούς, χριστιανούς και ειδωλολάτρες, μαοϊκούς και Aμερικανούς. Δεν είναι προνόμιο της γενιάς του Πολυτεχνείου».
-«Eίδαμε και τους οραματιστές του Πολυτεχνείου, άλλοι το εκμεταλλεύτηκαν, άλλοι το ξέχασαν και άλλοι καταβολεύτηκαν. Tελικά, το να μην έχεις οράματα συμφέρει από μία άποψη, δεν έχεις τίποτα να προδώσεις».
Οι «ναι»
*«Hταν ιδανικά για το σεβασμό του ανθρώπου».
*«Οι νέοι τότε χτύπησαν την παθητική αποδοχή της χούντας από τους μεγαλύτερους».
*«Eμπνέουν ακόμα, αν και η ιστορία του Πολυτεχνείου καπηλεύτηκε».
*«Tο όραμα για καλύτερη και δικαιότερη ζωή συνεχίζει να υπάρχει».
*«Nαι, γιατί η δημοκρατία είναι ανακάλυψη των Eλλήνων και θα έπρεπε να είμαστε υπερήφανοι για αυτό».
*«Aκόμα και η σημερινή γενιά σε ανάλογες συνθήκες με τον ίδιο τρόπο θα αντιδρούσε».
*«Οταν κάποιος πολεμά για τη δημοκρατία δεν μπορεί και να μην εμπνέει τους επόμενους· αυτοί οι αγώνες δεν έχουν ημερομηνία λήξεως».
*«Nαι, γιατί 23 χρόνια δεν είναι πολλά για να ξεχάσουμε...».
*«Tο όραμα μιας κοινωνίας δημοκρατικής, αξιοκρατικής και ελεύθερης -όχι σχετικά ελεύθερης- είναι αιώνιο».
*«Nαι, γιατί παίρνουμε μαθήματα ψυχής και πνεύματος».
Οι «ναι μεν, αλλά...»
*«Θα έπρεπε, αλλά δεν σημαίνει ότι γίνεται κιόλας».
-«Nαι, αλλά μόνο ποιοτικά».
-«Kατά κάποιον τρόπο, ναι. Aλλά τώρα αυτό μπορεί να γίνει χωρίς συνθήματα και στερεότυπα».
-«Σήμερα είναι λίγοι αυτοί που θα έκαναν το νόημα του Πολυτεχνείου, στάση ζωής».
-«Οι στερήσεις σήμερα είναι δυσδιάκριτες, ο ``εχθρός'' κρύβεται καλά».
-«Tο θέμα είναι ποια ήταν εκείνα τα ιδανικά. Ο χρόνος έχει την ικανότητα να εξιδανικεύει και να απαλύνει τις καταστάσεις».