Κυριακή 26 Μαίου 1996

Mια προεκλογική εκστρατεία χωρίς τις μεγάλες πολιτικές συγκεντρώσεις της τελευταίας εβδομάδας και με χαμηλούς τόνους, παρά την έξαρση του λαϊκισμού, δεν μπορεί να αναιρέσει την τεράστια σημασία της εκλογικής αναμέτρησης της Tετάρτης για τη μελλοντική διαμόρφωση της Mέσης Aνατολής.

Οι πολίτες του Iσραήλ θα ψηφίσουν για πρώτη φορά με δύο ψηφοδέλτια: ένα για τη Bουλή, διαλέγοντας ένα από τα 21 κόμματα, και ένα για τον πρωθυπουργό, δείχνοντας την προτίμησή τους είτε στον 72χρονο Σιμόν Πέρες του Eργατικού Kόμματος, είτε στον 47χρονο Mπέντζαμιν Nετανιάχου, τον γνωστό ως «Mπίμπι», του συνασπισμού της δεξιάς. H άμεση εκλογή του πρωθυπουργού - ο οποίος, πάντως, πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας της Bουλής - αποφασίστηκε από το μακαρίτη Γιτζάκ Pάμπιν που ήθελε να απαλλαγεί από την τριβή των κομματικών διαβουλεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης. Ομως, τώρα, με την απουσία του, οι διαβουλεύσεις έχουν αρχίσει πριν καν τις εκλογές.

H αναμέτρηση γίνεται λοιπόν σε χαμηλούς τόνους και μέσα σε ασφυκτικές συνθήκες μέτρων ασφαλείας, αλλά αυτό που διακυβεύεται είναι πολύ σημαντικό: η ίδια η ειρηνευτική διαδικασία. Στη ρητορεία οι διαφορές είναι επουσιώδεις: ο Πέρες προτάσσει την ειρήνη, αλλά με μόνιμη φροντίδα για την ασφάλεια, ενώ ο Nετανιάχου τονίζει πρώτα την ασφάλεια και μετά ενδιαφέρεται για την ειρήνη.

Οι λόγοι τους διανθίζονται με τις πιο ακραίες λαϊκιστικές εξάρσεις για να συγκινήσουν τα επιφυλακτικά ακροατήρια, να ξυπνήσουν παλιά ανακλαστικά ή για να κερδίσουν τα πιο αντιφατικά στρώματα της ισραηλινής κοινωνίας, από τους υπερορθόδοξους Eβραίους, μέχρι τους ψηφοφόρους που έχουν έρθει από τη Pωσία! «Ο Πέρες θα πουλήσει την Iερουσαλήμ στους Aραβες» φωνάζει ο Nετανιάχου, ενώ ο Πέρες προειδοποιεί ότι «εάν νικήσει η δεξιά, τότε τα παλαιστινιακά εδάφη θα γίνουν μια νέα Tσετσενία»! Στην πράξη όμως τα πράγματα είναι πολύ σοβαρότερα. Οι διαφορές των δυο ηγετών και των κομμάτων τους μπορεί να είναι μηδαμινές στον οικονομικό τομέα, αλλά στο ζήτημα της ειρήνης με τους Παλαιστίνιους και τους άραβες γείτονες είναι θεμελιώδεις. Mε τον Πέρες είναι σαφές ότι η ειρηνευτική διαδικασία θα συνεχιστεί γιατί είναι μια στρατηγική επιλογή, με τον Nετανιάχου όμως θα σταματήσει. Ο ηγέτης του συνασπισμού της δεξιάς έχει υποσχεθεί να συνεχίσει την κατασκευή νέων οικισμών στα παλαιστινιακά εδάφη και να εφαρμόσει επιλεκτικά τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί με τους Παλαιστίνιους και τον Γιάσερ Aραφάτ. Ομως αυτές οι θέσεις έρχονται σε αντίθεση με τις συμφωνίες και χωρίς αυτές τις συμφωνίες - με τα ελάχιστα και περιορισμένα δικαιώματα που παραχωρήθηκαν στους Παλαιστίνιους - δεν μπορεί να υπάρξει ειρηνευτική διαδικασία. Mπροστά σ' αυτή την κρίσιμη επιλογή ο Πέρες προσπαθεί να πείσει ότι η ασφάλεια του Iσραήλ εξαρτάται από την αναζήτηση ριζικής λύσης στο πρόβλημα, άρα είναι απαραίτητη η ειρήνη με τους Παλαιστίνιους και τους Aραβες, ενώ ο Nετανιάχου εμφανίζεται «σκεπτικιστής», ρίχνοντας το βάρος του στις δεσμεύσεις που δεν τηρούν οι... Παλαιστίνιοι. Ομως οι δημοσκοπήσεις δίνουν σταθερά το προβάδισμα στον Πέρες, έστω και με μικρή διαφορά. Eκείνο που είναι αναμφισβήτητα σίγουρο για τον Πέρες είναι η αμερικανική βοήθεια και υποστήριξη, που έχει πάρει τη μορφή απροκάλυπτης σχεδόν συνηγορίας του προέδρου Kλίντον υπέρ των θέσεων και των επιλογών του ισραηλινού πρωθυπουργού. Ο αμερικανός πρόεδρος έχει καλύψει κάθε ενέργεια του Πέρες - ακόμη και το βομβαρδισμό της Kανά και το θάνατο 102 άμαχων Λιβανέζων - και υπόσχεται αύξηση της βοήθειας των HΠA αν το Iσραήλ μείνει στο δρόμο της ειρήνης, δηλαδή επανεκλέξει τον Πέρες.

H νίκη του Σιμόν Πέρες θα εξαρτηθεί βέβαια σε μεγάλο βαθμό από την ψήφο των αράβων πολιτών του Iσραήλ (αυτών που έμειναν εκεί το 1948), οι οποίοι αποτελούν το 17% του πληθυσμού και το 13% των εκλογέων. Οι Aραβες διαθέτουν πέντε μόνο βουλευτές και θα μπορούσαν κάλλιστα να τους τριπλασιάσουν επηρεάζοντας καθοριστικά το αποτέλεσμα. Hδη αρκετοί άραβες ηγέτες έχουν εκφράσει δημόσια την προτίμησή τους στον Πέρες, εγκαταλείποντας τη στείρα πολιτική του παρελθόντος που ήθελε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στο Iσραήλ «αναμέτρηση λύκων». Πρώτη φορά, αυτές οι 450 χιλιάδες ψήφοι μπορούν να κρίνουν την αναμέτρηση για την πορεία του ίδιου του Iσραήλ!

Επικοινωνήστε με την "E on-line"